Jeżeli jesteś związany z influencer marketingiem z pewnością słyszałeś o pewnych współpracach z influencerami, które zakończyły się setkami tysięcy… administracyjnych kar pieniężnych nałożonych przez Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów! Niezależnie od tego czy prowadzisz biznes, czy jesteś influencerem (i prowadzisz biznes) wiemy, że chciałbyś wejść we współpracę, która pozwoli Ci uniknąć takich sytuacji.

Choć umowa to nie wszystko, to jednak wielokrotnie spotkaliśmy się z takimi umowami, która już tylko przez ich treść są gwarantem naruszenia prawa. Jeśli chcesz uniknąć podpisania jednej z takich umów, a jeszcze nie nadszedł moment na to, żebyś podpisywał umowy „szyte na miarę” nasza umowa pozwoli zachować Ci spokojną głowę!

Influencer marketing rośnie w siłę. To fakt, choć warto też zwrócić uwagę na ciemną stronę tego zjawiska. Rynek ten potężnie rośnie w bardzo krótkim czasie, jednocześnie nie poświęca dostatecznie dużo energii na wypracowanie dobrych praktyk, choćby w zakresie wzorów umów.

Dodatkowo ostatnimi czasy influencer marketing znalazł się „na cenzurowanym”, a to ze względu na to, że standardy w branży postanowił wprowadzić sam Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Niedawno wydał on nawet w tym zakresie rekomendacje, o których możesz przeczytać więcej w artykule: Rekomendacje Prezesa UOKiK dotyczące oznaczenia reklam w social mediach.

Co powinna zawierać umowy z influencerem? Co marka powinna zawrzeć w umowie z influencerem, aby uniknąć negatywnych konsewkencji takiej współpracy, w postaci chociażby administracyjnych kar pieniężnych?

1. Kryptoreklama w umowie współpracy z influencerem

Warto wyjaśnić, że interwencja Prezesa UOKiK odnośnie influencer marketingu dotyczyła przede wszystkim wyeliminowania kryptoreklamy, którą jest publikowanie w treściach publicystycznych, w środkach masowego przekazu, odpłatnych reklam bez wskazania na to, że za ten przekaz zapłacono. Cóż, każdy kto choć trochę zna rynek influencerów wie, że nie jest to niespotykane zjawisko. Faktycznie wielu influencerów działało w ten sposób, że nie sposób było odróżnić ich prywatnego przekazu od przekazu reklamowego, choć byli i tacy, którzy przekaz opłatny oznaczali, choć w ocenie Prezesa UOKiK nie dość wyraźnie.

Skoro już wiemy co było przyczyną problemów warto teraz powiedzieć jakie błędy na tym tle zdarzały się najczęściej w umowach. Jeśli bowiem nawet takie rzeczy jak te opisane powyżej miały miejsce to swoistym „szczytem wszystkiego” było spotykane przeze mnie nie tak rzadko wskazanie w umowie, że influencer jest zobowiązany do zamieszczenia określonej liczby publikacji, które będą stanowić reklamę ukrytą (sic!). Takie postanowienie, w przypadku ewentualnego postępowania ze strony UOKiK rozszyfrowałbym mniej lub bardziej tak: proszę na moją firmę nałożyć karę i dopilnować żeby była wysoka. Musisz tego unikać!

2. Odpowiedzialność za naruszenia prawa przez influencera

Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów wydał rekomendacje, które w zasadzie dotyczącą tego jak powinno oznaczać się posty publikowane w ramach współprac komercyjnych (i w kilku innych przypadkach). Warto jednak wiedzieć, że na tym sprawa legalności działań influencera i jego odpowiedzialności za naruszenia prawa się nie kończy.

Influencer swoim działaniem może przecież naruszyć RODO, prawa autorskie, dokonać innej nieuczciwej praktyki rynkowej, czy nawet czynu nieuczciwej konkurencji. W sporej części przypadków marka będąca zleceniodawcą może być za to odpowiedzialna. Dlatego też ważnym jest, żebyś posiadał „twardy dowód” na to, że ewentualne naruszenia przez influencera prawa nie były podyktowane Twoimi oczekiwaniami.

Słuchaj podcastu Prawo dla Biznesu: PDB #108- Jak zostać influencerem nie łamiąc przy tym prawa?

Tu znowu z pomocą przychodzi umowa. Warto w niej wskazać, że działania influencera nie będą naruszać praw osób trzecich, ewentualnie można to też doprecyzować choćby przez odwołanie się do poszczególnych ustaw. Takie postanowienie umowne nie zawsze wyeliminuje wszystkie problemy, to jednak mimo wszystko warto zawrzeć je w umowie. Jeżeli w umowie zamieścimy odpowiednie postanowienia, to przynajmniej z analizy samej umowy wynikać będzie, że nie zamierzaliśmy naruszyć prawa, a ewentualnie doszło do tego na skutek działania influencera.

Chcąc zabezpieczyć się w kontekście ewentualnych naruszeń prawa przez influencera warto wprowadzić do umowy jeden z dwóch rodzajów postanowień. Pierwszym z nich jest takie, które dotyczy akceptacji każdego posta przed jego publikacją. Rozwiązanie to jest dobre, jednak ma pewien haczyk dlatego należy wprowadzać je do umowy świadomie. Otóż jeśli post akceptowaliśmy to akceptowaliśmy też wszystkie naruszenia prawa, które z poziomu takiej akceptacji dało się stwierdzić. Druga kwestia, którą możesz wprowadzić w umowie, to ustalenie z influencerem, że to marka przygotuje treści na posty. Oczywiście, nie budzi moich wątpliwości, że znacie swój produkt, że znacie swoją grupę docelową, ale… nie jesteście influencerem i nie napiszecie posta tak jak influencer. Z tego powodu wasza komunikacja może nie dotrzeć tak dobrze do grupy docelowej influencera jak jego własne działania.

3. Brak praw do kontentu tworzonego przez influencera w ramach umowy

W umowie z influencerem warto zadbać także o uregulowanie kwestii majątkowych praw autorskich do treści tworzonych przez influencera. Oczywistym jest, że prawa autorskie do stworzonych przez influencera treści można przenieść na markę. Można też zapewnić marce licencję na te treści – choćby niewyłączną. Musisz jednak zadbać o odpowiednie postanowienia w tym zakresie! Jeśli kwestię tę pominiesz to możesz mieć tego rodzaju problem, że nie będzisz mógł w pełni legalnie zamieścić zdjęcia influencera z Twoim produktem na swoich kanałach, bo nie będziesz miał jakiegokolwiek prawa do jego legalnego udostępnienia, także na Twoim kanale. Sprawa raczej w większości przedstawiać się będzie w ten sposób, że influencerowi płacisz za promocję marki, a nie za pozowanie, a tym samym nie będziesz mógł wykorzystać wizeruku infuencera bez jego wyraźnej zgody.

Podsumowanie: Współpraca z influencerem bez odpowiedniej umowy

Jeśli współpracowałeś już z influencerami to być może nie w każdym przypadku podpisałeś wcześniej umowę. Z dużym prawdopodobieństwem nic złego się wtedy nie wydarzyło. Dlaczego więc teraz miałbyś myśleć o podpisaniu umowy na taką współpracę? Jest kilka ważnych powodów!

Przede wszystkim z dużą dozą prawdopodobieństwa było to w czasach, kiedy Prezes UOKiK tak żywo jeszcze nie interesował się influencer marketingiem. Obecne realia są jednak już zupełnie inne. Z komunikatów, które docierają do mediów wynika, że w przypadku, gdy takie postępowania są wszczynane kwestie odpowiednich postanowień umownych mają bardzo duże znaczenie.

Wady i zalety: Co ryzykujesz, jeżelie nie podpiszesz umowy współpracy z influencerem

Wszystko ma swoje wady i zalety, więc przedstawię Ci teraz najważniejsze wady współprac z influencerami bez umowy oraz największe zalety współpracy z influencerami z wykorzystaniem dobrej umowy.

Jeśli nie zdecydujesz się na podpisanie umowy z influencerem ryzykujesz:

Jeśli natomiast rozpoczynasz współpracę z influencerem dysponują dobrą umową zyskujesz przede wszystkim:

Wiedząc to wszystko, teraz decyzja czy kolejną współpracę z influencerem przeprowadzisz na podstawie umowy, czy bez jej podpisywania, należy do Ciebie.

Umowa współpracy w zakresie SEO dla agencji

Umowa licencji
niewyłącznej

Regulamin konkursu w social mediach