Umowa pożyczki to nie tylko świetna możliwość na zregenerowanie budżetu gdy wymaga tego Twoja sytuacja  lub gdy na wyciągnięcie ręki jest dobra okazja lub inwestycja, a nie masz na nią akurat wystarczających środków. To także obowiązki związane z terminowym zwrotem środków wraz z oprocentowaniem. Pożyczkodawca może dzięki umowie pożyczki zyskać dodatkowe wynagrodzenie i pomnożyć tym swój majątek. Jak jednak uregulować tę kwestię, tak aby przy pierwszej sposobności nie było sporu co do należnej pożyczkodawcy kwoty. Jak zrobić, aby postanowienia umowy były przejrzyste i jasne?

Warto też wiedzieć, że pożyczka, której wartość przekracza 1.000,00 zł musi być zawarta co najmniej w formie dokumentowej dla celów dowodowych. Uwierzysz lub nie ale prowadziliśmy spory, gdzie pożyczkobiorca wypierał się udzielenia mu pożyczki mimo, że tytuły przelewu na rachunek bankowy wyraźnie na to wskazywały.

Mimo, że wzór umowy nie jest dostosowany idealnie do Twojej sytuacji, to na pewno bardziej precyzyjnie i jasno ureguluje zakres pożyczki, niż w przypadku braku jakiejkolwiek umowy. Jeśli chcesz dopełnić formalności w stopniu koniecznym, ale także przy minimalnych kosztach – wzór umowy pożyczki będzie dla Ciebie idealnym rozwiązaniem. Jeśli chcesz więc spać spokojnie niskim kosztem, a kwota pożyczki nie jest znaczna właśnie znalazłeś umowę, która spełni Twoje oczekiwania.

Umowa pożyczki w praktyce

Mimo, iż współcześnie jest wiele powszechnie dostępnych materiałów dotyczących pożyczki, to często i tak umowa pożyczki jest mylnie łączona z umową kredytu bankowego, poprzez błędne stawianie między tymi instytucjami znaku równości. Podstawową kwestią, która różni te dwie umowy, to obok różnych ustaw które je regulują  to przede wszystkim odmienne zasady przyznawania kredytu i pożyczki. Jeżeli chcesz natomiast dowiedzieć się więcej na temat sporządzania umowy pożyczki i przede wszystkim jeżeli jesteś zainteresowany zawarciem takiej umowy i chciałbyś uniknąć błędów, bez względu na to po której stronie barykady stoisz – czy chcesz udzielić pożyczki, czy chcesz wziąć pożyczkę – to w tym artykule postaram Ci się przybliżyć najważniejsze i praktyczne kwestie dotyczące właśnie treści umowy pożyczki oraz ewentualnych wątpliwości które się z nią wiążą.

Obustronne korzyści-czyli umowa pożyczki

Słowem wstępu chcę wyjaśnić, że umowa pożyczki regulowana jest przede wszystkim przez ustawę Kodeks cywilny i zgodnie z nią, istotą tej umowy jest zobowiązanie dającego pożyczkę (pożyczkodawcy) iż ten przeniesie na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a jednocześnie jest to zobowiązanie biorącego (pożyczkobiorcy) do zwrotu tej samej ilości pieniędzy lub tej samej ilości rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości na rzecz pożyczkodawcy.

Mówiąc najprościej zatem, wykonanie tej umowy polega na dwustronnym zobowiązaniu do przeniesienia własności przedmiotu pożyczki tj. np. określonej kwoty z pożyczkodawcy na pożyczkobiorcę oraz odwrotnie, gdy pożyczka będzie zwracana. Tak jak wynika również z powyższego, przedmiotem pożyczki mogą być zarówno rzeczy, jak też pieniądze. W tym artykule skupie się jednak  na przybliżeniu Ci umowy pożyczki pieniężnej oraz tylko o tyle, o ile ta umowa nie jest w danym przypadku regulowana szczególnymi przepisami tak jak choćby w przypadku kredytu konsumenckiego, który – co może Cię zaskoczyć – też jest pożyczką. W tym artykule skupię się przede wszystkim na kwestiach związanych z zawieraniem umowy pożyczki między przedsiębiorcami.

Jeżeli zatem interesuje Cię jak powinna wyglądać od strony prawnej, ale i praktycznej umowa pożyczki, to zapraszam Cię do lektury dalszej części artykułu.

O tym należy pamiętać, czyli postanowienia obowiązkowe umowy pożyczki

Jak się pewnie domyślasz, tak jak w większości umów, tak też w przypadku umowy pożyczki są kwestie, które nie tyle możesz, a wręcz musisz uwzględnić w treści takiej umowy. W tym przypadku to na co chcę Ci szczególnie zwrócić uwagę, to 1) oznaczenie stron umowy, 2) znaczenie co jest przedmiotem pożyczki oraz 3) wprowadzenie do umowy postanowienia, które będzie identyfikowało umowę, jako pożyczkę. Tak jak widzisz w pierwszym i drugim punkcie (oznaczenie stron i przedmiotu pożyczki), sformułowanie tych postanowień w umowie nie powinno Ci nastręczać większych trudności, tak już ostatnia kwestia, może wydawać Ci się co najmniej nie do końca jasna. Zacznijmy jednak od początku.

Jak już wiesz stronami umowy pożyczki są pożyczkodawca i pożyczkobiorca, czyli w rzeczywistości kto nimi może być? I tutaj warto zwrócić uwagę, że tak jak w przypadku np. umowy kredytu bankowego, kredytu mogą udzielić wyłącznie instytucje bankowe, tak w przypadku pożyczki – tu krąg uprawnionych się powiększa!- ponieważ pożyczka może być zawarta między konsumentami, między konsumentem a przedsiębiorcą oraz pomiędzy przedsiębiorcami. Pożyczka zatem może być udzielona przez osobę fizyczną, bank oraz przez przedsiębiorcę.

W praktyce bardzo często pożyczki są udzielane  przez przedsiębiorców konsumentom, choć na równi, pod względem ich częstotliwości, także są to pożyczki między osobami fizycznymi, a najczęściej pomiędzy członkami rodziny lub pomiędzy zaufanymi osobami spoza rodziny. My jednak nie będziemy skupiać się na pożyczkach, gdzie pożyczkodawcą jest przedsiębiorca, a pożyczkobiorcą konsument. Zgodnie z ustawą o kredycie konsumenckim prowadzenie takiej działalności jest obwarowane szeregiem regulacji, jak i sama umowa musi podawać ich niemało. W tym artykule skupimy się na drobnych pożyczkach udzielanych sobie wzajemnie przez przedsiębiorców, chociaż śmiało zasady te można przenieść na pożyczki między konsumentami.

W zakresie przedmiotu pożyczki ustaliliśmy już, że może nią być określona suma pieniężna oraz rzeczy oznaczone co do gatunku, czyli rzeczy zamienne jak np. towary przemysłowe, żyto czy owies. Co natomiast ważne przedmiotem pożyczki nie możesz wskazać rzeczy która charakteryzuje się indywidualnymi właściwościami czyli np. rzeczy której nadano odpowiednie numery identyfikacyjne, obrazy, czy inne dzieła sztuki.

Wracając jednak do umowy pożyczki pieniężnej, warto byś wiedział, że pod pojęciem ,,przeniesienia na własność biorącego określoną ilość pieniędzy’’ mieści się zarówno wydanie pożyczkobiorcy określonej kwoty w gotówce, jak też przelanie określonej kwoty na rachunek bankowy biorącego, ale i także wydanie czeku czy weksla. Z tym jednak, że jeżeli mówimy o tym drugim przypadku, czyli pożyczce bezgotówkowej, to trzeba podkreślić, że dla spełnienia świadczenia przez pożyczkodawcę, konieczne jest by pożyczkobiorca miał możliwość dysponowania kwotą wskazaną w umowie pożyczki. Warto także dodać, że pożyczka pieniężna może być wyrażona w umowie pożyczki, w polskiej lub obcej walucie. Więc jeśli miałeś wątpliwości czy ta druga opcja jest możliwa, to jak widzisz odpowiedź jest twierdząca.

Ważne byś wiedział, że niezachowanie wskazanej wyżej formy dokumentowej, czyli takiego rozwiązania które umożliwi ustalenie osoby składającej oświadczenie woli w postaci dokumentu, nie powoduje, że taka umowa jest nieważna. Choć taka forma jest wymagana ,,wyłącznie’’ dla celów dowodowych, to tak naprawdę musisz wiedzieć, iż zachowanie tej formy będzie dla Ciebie zabezpieczeniem w razie ewentualnego sporu wynikłego z wzięcia lub udzielenia pożyczki. Warto zatem pamiętać o rzetelnym przygotowaniu umowy pożyczki np. w formie umowy pisemnej, nawet jeżeli z ustawy nie wynika by porozumienie pożyczkodawcy i pożyczkobiorcy o woli zawarcia takiej umowy wymagało zachowania szczególnej formy.

Ostatnia kwestia, a dotycząca postanowienia umownego, które identyfikuje umowę jako pożyczkę właśnie, są natomiast następujące:

W tym zakresie ważne jest zatem, by zawrzeć takie regulacje w umowie, z których wynika, po pierwsze, że pożyczkodawca zobowiązuje się do przeniesienia np. określonej kwoty na własność pożyczkobiorcy, a z drugiej strony nie może zabraknąć także takiego postanowienia umowy, które wskazuje na obowiązek pożyczkobiorcy do zwrotu kwoty pożyczki na rzecz wierzyciela.

To co w umowie jest nieobowiązkowe, a warte uwzględnienia

W tym miejscu chciałabym Ci zwrócić uwagę w szczególności na dwie kwestie. Pierwszą z nich jest wskazanie w umowie terminu zwrotu pożyczki, zaś druga kwestia to oznaczenie celu na jaki pożyczka ma zostać przeznaczona.

Przechodząc od razu do rzeczy, w umowie pożyczki nie ma obowiązku wskazania terminu jej zwrotu. W razie gdy jednak Ty nie zawrzesz tego postanowienia umownego, zastosowanie będzie miał termin ustawowy, który wynosi sześć tygodni po wypowiedzeniu pożyczki przez pożyczkodawcę. I tutaj Twoja sytuacja jest uzależniona oczywiście od tego, po której stronie stoisz – pożyczkodawcy, czy pożyczkobiorcy.  

Mówiąc krótko, jeżeli jesteś pożyczkodawcą to, zakładając że skutecznie wypowiesz umowę, to Twoje roszczenie o zwrot pożyczki staje się wymagalne, czyli masz prawo dochodzić zwrotu pożyczonej kwoty od pożyczkobiorcy, a dłużnik ma obowiązek jej zwrotu. Co więcej, masz prawo także żądać odsetek za opóźnienie, jeżeli termin do zwrotu pożyczki upłynął, a Ty nadal nic nie otrzymałeś od dłużnika. Jeżeli natomiast jesteś pożyczkobiorcą, to jednym z lepszych rozwiązań będzie dla Ciebie spłata pożyczonej np. kwoty w zakreślonym terminie, by nie narażać się na dalsze konsekwencje finansowe, a także ewentualne konsekwencje prawne. Przykładem takiej konsekwencji, która Cię może spotkać są właśnie odsetki za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego, których pożyczkodawca może dochodzić bez względu czy jest o nich mowa w umowie oraz bez względu na to czy pożyczkodawca spóźnia się ze spłatą z przyczyn od niego niezależnych. 

Określenie terminu zwrotu pożyczki w umowie jest prawnie dozwolone i zależy wyłącznie od woli stron. Argumentem który przemawia za takim rozwiązaniem, jest to że strony mogą m.in. określić spłatę pożyczki np. w określonych z góry ratach, do określonego terminu, co daje obydwu stronom chociażby przewidywany przebieg realizacji umowy – pożyczkobiorca może oszacować w jakiej wysokości ratę jest przypuszczalnie w stanie wpłacić i w jakich odstępach czasu, zaś pożyczkodawca może spodziewać się spłaty pożyczki w określonej kwocie lub ratach, w wyznaczonym odpowiednio terminie.

Co do zasady pożyczkobiorca powinien także mieć zapewnioną możliwość nieograniczonego dysponowania np. kwotą pożyczki, co oznacza, że umowa pożyczki nie musi określać celu na jaki została ona udzielona. Powyższe nie oznacza jednak, że takie zapisy są wykluczone. Przeciwnie, nie ma żadnych przeciwwskazań by umowa pożyczki zawierała postanowienia zobowiązujące pożyczkobiorcę do wykorzystania pożyczki w określony sposób. Warto zasygnalizować, że w przeciwieństwie do umowy pożyczki – gdzie mamy swobodę w zakresie określenia lub nie wskazania celu pożyczki – środki pieniężne z kredytu bankowego są przekazywane kredytobiorcy na konkretny cel, co w tym przypadku jest bezwzględną zasadą.

Finalnie, to czy umowa pożyczki będzie odpłatna czy też nie, zależy wyłącznie od zawartego w tym przedmiocie porozumienia stron, które będzie częścią umowy. Powyższe wynika z tego, że co do zasady pożyczka jest czynnością nieodpłatną – w przeciwieństwie do kredytu, którego z kolei cechą charakterystyczną jest właśnie odpłatność– nie oznacza to jednak, że kwestia nieodpłatności pożyczki jest ,,nie do ruszenia’’, wręcz przeciwnie, strony umowy pożyczki mogą zastrzec w jej treści wynagrodzenie na rzecz pożyczkodawcy, którego szczególnie znaną formą są odsetki zwykłe.

Odsetki jako wynagrodzenie pożyczkodawcy

Tak jak już wskazałam wyżej w umowie pożyczki może zostać zawarte postanowienie o obowiązku zapłaty odsetek przez pożyczkobiorcę, które następnie w razie konieczności może stać się podstawą ich dochodzenia przez pożyczkodawcę. Odsetki kapitałowe(zwykłe) mogą zatem, lecz nie muszą, zostać zastrzeżone w umowie pożyczki, jako wynagrodzenie dla pożyczkodawcy.

Pamiętaj jednak, że brak zawarcia postanowienia umownego dotyczącego wynagrodzenia, przesądza o nieodpłatności pożyczki!

Jak zatem sformułować postanowienie o wynagrodzeniu w umowie pożyczki, tak by strony umowy nie miały w tym zakresie żadnych wątpliwości i czuły się pewnie? Przede wszystkim pamiętaj, że taka regulacja wcale nie musi być wyrażona wprost, choć na pewno jednoznaczne określenie, że pożyczkobiorca jest obowiązany zwrócić np. określoną ryczałtowo kwotę oprocentowania jest bez wątpienia ułatwieniem dla obydwu stron umowy. A co w sytuacji gdy w umowie strony zastrzegły odsetki na rzecz pożyczkodawcy, niemniej bez określenia ich wysokości? Czy wtedy odsetki się nie należą?

Spiesząc z odpowiedzią, uspokajam, że ta kwestia została akurat określona wprost w ustawie poprzez wskazanie, że nieokreślenie odsetek skutkuje tym, że pożyczkodawcy należą się odsetki ustawowe w wysokości równej sumie stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 3,5 punktów procentowych. Stopę referencyjną z łatwością sprawdzisz na stronie NBP klikając w link  https://www.nbp.pl/.

Pamiętaj także, iż mimo tego, że wynagrodzenie dającego pożyczkę co do zasady stanowi odsetki od pożyczonej  kwoty, to w umowie mogą być uwzględnione także inne pozaodsetkowe opłaty, które będą stanowiły wynagrodzenie pożyczkodawcy. Przede wszystkim jednak nie można zapominać, że w przypadki braku terminowej płatności ze strony pożyczkobiorcy ten będzie zobowiązany do zapłaty odsetek za opóźnienie.

Zabezpieczenie wierzytelności pożyczkodawcy

Istotną rolę przy zawieraniu umowy pożyczki pełni zabezpieczenie wierzytelności pożyczkodawcy o zwrot pożyczki i m.in. odsetek od pożyczkobiorcy. Takie zabezpieczenie interesów dającego pożyczkę dotyczy zarówno okresu przed spełnieniem świadczenia pożyczkodawcy,  jak i po wydaniu przedmiotu pożyczki. W tym pierwszym przypadku mowa o możliwości odstąpienia od umowy i odmowy wydania przedmiotu pożyczki przez pożyczkodawcę, gdy zwrot pożyczki jest wątpliwy z uwagi na zły stan majątkowy pożyczkobiorcy. W tym drugim przypadku natomiast mówimy o takich formach zabezpieczenia m.in. jak weksel czy poręczenie. Więcej na ten temat znajdziesz w poradniku dotyczącym m.in. zabezpieczenia umów  https://tiny.pl/wpwk5, do którego odsyłamy w formie reklamy.

Nowe przepisy – czego dotyczą?

Na koniec chciałabym Ci zwrócić uwagę na nowe przepisy, które mają służyć przeciwdziałaniu lichwie – czyli mówiąc najprościej odsetkom pobieranym w nadmiernej i nieuczciwej wysokości. Mowa konkretnie o regulacjach z Kodeksu cywilnego, dotyczących m.in. sprecyzowania pozaodsetkowych kosztów, wyliczenia górnej granicy pozaodsetkowych kosztów – które w określonych przypadkach w całym okresie spłaty nie mogą być wyższe od 25% całkowitej kwoty pożyczki, zobowiązania udzielania zabezpieczenia zwrotu pożyczki i jego określenia w umowie, obowiązku informacyjnego pożyczkodawcy względem pożyczkobiorcy m.in. co do wysokości pozaodsetkowych kosztów i wysokości odsetek, a także regulacje dotyczące przedterminowej spłaty pożyczki oraz związanych z powyższym kwestii spłaty odsetek i kosztów pozaodsetkowych. Chcesz dowiedzieć się więcej? Zajrzyj na nasz fanpage https://tiny.pl/wpw12  na którym znajdziesz więcej praktycznej wiedzy na ten i inne tematy!

Podsumowanie – umowa pożyczki

W umowie pożyczki nie może zabraknąć:

• określenie stron czyli pożyczkodawcy i pożyczkobiorcy
• wskazania przedmiot umowy, czyli np. dokładne wskazanie określonej kwoty pożyczki
• zapisu wskazującego, że zawierasz umowę pożyczki

Ważne byś pamiętał o takich regulacjach umowy jak:

• sposobie wydania przedmiotu pożyczki
• odsetkach, jeżeli pożyczka ma odpłatny charakter oraz o sposobie ich naliczania
• terminie spłaty pożyczki i odsetek lub terminach spłaty rat
• sposobie spłaty pożyczki i odsetek
• celu pożyczki, jeżeli taki został ustalony
• w razie udzielania zabezpieczenia, dokładnym określeniu co stanowi zabezpieczenie wierzytelności dającego pożyczkę

Już wiesz co jest ważne dla zawarcia skutecznej i korzystnej dla Ciebie umowy pożyczki, ale nadal nie do końca wiesz jak to ,,ugryźć’’ od strony praktycznej? Teraz możesz nabyć gotową umowę pożyczki pieniężnej, którą możesz jednak dostosować do swojej indywidualnej sytuacji w oparciu o informacje które już przekazałam Ci w artykule, ale i nie tylko! W umowie znajdziesz także praktyczne komentarze jak ją poprawnie uzupełnić. 

Umowa współpracy w zakresie SEO dla agencji

Umowa o dzieło z prawami autorskimi

Regulamin konkursu w social mediach