W tym odcinku dowiesz się jakie są wady i zalety poszczególnych form prawnych prowadzenia biznesu co pomoże Ci wybrać tę, która jest najbardziej odpowiednia dla Ciebie.

Dzień dobry ! Witam wszystkich Przedsiębiorców ! Ja nazywam się Piotr Kantorowski i jestem radcą prawnym, a to kolejny odcinek podcastu “Prawo dla Biznesu”. W poprzednim odcinku –  pierwszym, powiedziałem kilka słów o sobie oraz o tym, o czym będziemy mówić w tym podcascie. Dzisiaj natomiast już będzie kontent merytoryczny. Wydaje mi się, że najlepiej będzie jeśli dziś zaczniemy od omówienia tego w jakich w ogóle formach organizacyjno prawnych możemy prowadzić swój biznes. Myślę, że jest to zagadnienie istotne zarówno dla tych, którzy jeszcze stoją przed tym wyborem, jak i dla tych którzy tego wyboru jakiś czas temu dokonali. Waga tego zagadnienia jest o tyle istotna, że tu bazuje na moich własnych doświadczeniach zawodowych, że wiele osób nie mając rzetelnej informacji bazuje na niekiedy mam wrażenie wręcz mitach co do tego z czym związana jest dana forma prowadzenia działalności gospodarczej.

Formy działalności czyli CEIDG i KRS

I tak przechodząc przez kolejne formy, w których działalność może być prowadzona, na pewno będę mówił o tym jaka odpowiedzialność wiąże się z wyborem takiej formy prawnej, o tym jak ta forma prawna jest opodatkowana oraz ewentualnie o jeszcze innych plusach lub minusach danego wyboru. Na początek jednak wypada powiedzieć kilka słów jakie w ogóle formy tej działalności wchodzą w grę. I tu na pewno wszyscy kojarzą CEIDG i KRS. Są to dwa rejestry gdzie podlegają wpisowi przedsiębiorcy.

Jeśli chodzi o CEIDG to tam znajdziemy głównie indywidualną działalność gospodarczą, ale również spółki cywilne. Natomiast jeżeli chodzi o KRS to ze spółek, które podlegają tam wpisowi można i należy wyróżnić spółkę jawną, spółkę partnerską, spółkę komandytową, spółkę komandytowo – akcyjną, spółkę z o.o. i spółkę akcyjną. Natomiast też od razu powiem, że nie o wszystkich z tych form chciałbym dzisiaj mówić, a nie chciałbym o niektórych z nich mówić z tego powodu, że albo wiążą się one z dość specyficznymi zawodami i mam tu na myśli spółkę partnerską albo po prostu nie jestem sobie w stanie wyobrazić żeby taką formę prawną wybrać nie mając własnej obsługi prawnej – i tu z kolei myślę o spółce akcyjnej i spółce komandytowo -akcyjnej. Natomiast pozostałe formy, które wymieniłem jak najbardziej wchodzą w grę na każdym etapie biznesu. A więc zaczynamy.

Porozmawiaj z ekspertem 🎯

Borykasz się z zagadnieniem, które tutaj poruszyłem? Skontaktuj się ze mną! Wspólnie znajdziemy najlepsze rozwiązanie dla Twojego biznesu.

Bezpłatna konsultacja

CEIDG – najpopularniejszy rejestr

Myślę, że dobrze zacząć od CEIDG, ponieważ jest to rejestr najbardziej popularny. Chyba najwięcej osób działa w  tej właśnie formie, pewnie w dużej mierze dlatego, że jest to najprostszy model prowadzenia biznesu, a zarazem wystarczający do wielu branż w których można działać. Myślę jednak, że warto mieć świadomość, że prowadzenie działalności gospodarczej właśnie w postaci indywidualnej działalności gospodarczej nie jest najlepszym wyborem dla tych branż, które wiążą się z dużym ryzykiem związanym z prowadzeniem biznesu. I tu wyjaśnię dlaczego tak uważam. Mianowicie prowadząc firmę w tym modelu czyli prowadząc firmę po uzyskaniu wpisu w CEIDG można i mówi się nawet że “firma to ja”. A mówi się tak nie bez powodu i wydaje mi się, że dopiero na samym końcu będą tutaj powody o charakterze czysto prawnym. Mianowicie w tej formie w żaden sposób nie oddzielamy naszego majątku prywatnego od naszego majątku firmowego. Jeżeli oczywiście firma idzie dobrze i przynosi nam wyłącznie zyski to nie jest to żaden problem ponieważ będziemy wtedy przy minimalnych kosztach prowadzenia działalności gospodarczej osiągać coraz to wyższe dochody. Natomiast w przypadku gdyby ewentualnie przydarzyło nam się coś nieoczekiwanego i zarazem niekorzystnego dla naszej firmy, to będziemy niestety ale ponosić odpowiedzialność również naszym majątkiem osobistym. Ten model działalności gospodarczej nie wprowadza bowiem żadnego rozdzielenia między majątkiem firmowym a majątkiem prywatnym. Analogicznie jest zresztą w przypadku spółek cywilnych z tą tylko różnicą, że jeżeli prowadzimy działalność gospodarczą w formie spółki cywilnej to nasi wierzyciele prywatni – czyli ci którzy nie są związani z prowadzonym przez nas biznesem, nie będą mieli aż tak łatwego dostępu do majątku naszej firmy, natomiast mogą nam te firmę nawet rozwiązać.

Zalety CEIDG

Plusami działalności gospodarczej związanej z wpisem do CEIDG jest na pewno łatwość zakładania tej formy prowadzenia działalności gospodarczej, to że nie wiąże się to z żadnymi opłatami, możemy tu skorzystać z preferencyjnego ZUSu i nie jest to w żaden sposób związane z koniecznością stosowania jakiś zabiegów formalnych, żeby taki przywilej uzyskać. Możemy też korzystać z opodatkowania i tu skupię się na tych dwóch najczęściej spotykanych: podatkiem liniowym czyli 19% albo skalą podatkową czyli 18 i 32 %. Jeżeli chodzi o księgowość to prowadzenie działalności gospodarczej może ograniczać się do książki przychodów i rozchodów. Natomiast prowadzenia  zapłacenia pełnej księgowości.

Spółki podlegające wpisowi do KRS

Jeżeli natomiast chodzi o spółki podlegające wpisowi do KRS-u to możemy je pogrupować na dwie kategorie. Są to albo spółki osobowe albo spółki kapitałowe. I tu szczególnie odpowiedzialność nas jako przedsiębiorców będzie zupełnie różna w zależności od tego którą z kategorii wybierzemy. Do spółek osobowych należy spółka jawna, partnerska i komandytowa, natomiast tak jak wspomniałem partnerską tutaj pominiemy, a do spółek kapitałowych należy spółka z o.o. i spółka akcyjna którą też w tym miejscu pominiemy. Przechodząc natomiast do meritum: w przypadku spółek osobowych dochodzi już do rozdzielenia majątku prywatnego od majątku firmowego to znaczy krótko mówiąc, to co firmy to jest majątek firmowy natomiast to co jest nasze jest naszym prywatnym majątkiem. Nie jest to jednak takie definitywne rozgraniczenie ponieważ wierzyciel naszej firmy w przypadku gdy nie może uzyskać zaspokojenia z jej majątku, będzie mógł w bardzo łatwy i szybki sposób wystąpić o nadanie klauzuli wykonalności przeciwko nam jako wspólnikom i prowadzić egzekucję z naszego majątku. Oczywiście jest to pewien wentyl bezpieczeństwa, ponieważ komornik co do zasady w takich sytuacjach z pewnością najpierw przyjdzie do firmy i najpierw będziemy się mierzyć z ewentualnymi problemami finansowymi na kanwie prowadzonej przez nas działalności gospodarczej. I tym właśnie różni się spółka jawna, partnerska, komandytowa czy komandytowo akcyjna od działalności indywidualnej gospodarczej, że zawsze w pierwszym momencie będziemy kwestie związane z naszym biznesem rozstrzygać jakby na kanwie firmy, którą prowadzimy. Dopiero później ewentualnie ryzykujemy także naszym prywatnym majątkiem.

Spółki – opodatkowanie i ZUS

Jeżeli chodzi o tę formę działalności gospodarczej warto wiedzieć, że  również w tym przypadku można podlegać opodatkowaniu podatkiem liniowym lub skalą podatkową. Od bycia wspólnikiem w spółce osobowej jest obowiązek odprowadzania ZUSu. Tu można jedynie poddać pod rozwagę takie ciekawe rozwiązanie żeby ten ZUS chociaż trochę zmniejszyć w pierwszym okresie prowadzenia działalności gospodarczej. Mianowicie w przypadku gdy najpierw zakładamy działalność gospodarczą indywidualną, a później dopiero staje się wspólnikiem spółek, a w międzyczasie wypieramy preferencyjny mniejszy ZUS, to ze spółki osobowej będziemy zobowiązani tylko i wyłącznie do odprowadzania składki zdrowotnej, co daje nam jakąś preferencje jeżeli chodzi o poziom kosztów które będziemy łączyć z obowiązkami związanymi z zapłatą ZUS’u. W spółkach osobowych kwestia jest natomiast różna w zależności od dokonanego wyboru co do modelu prowadzenia księgowości. Mianowicie  jedynie spółka jawna i partnerska nie jest zobowiązana do prowadzenia pełnej księgowości. Spółka komandytowa i komandytowo akcyjna taki obowiązek już mają. Co wiąże się oczywiście z trochę wyższymi kosztami prowadzenia księgowości.

Przewaga innych spółek nad spółką cywilną

Natomiast uważam i to jest moje prywatne zdanie aczkolwiek wydaje mi się, że nie tylko moje, a wielu innych prawników, że zdecydowanie lepszym obecnie rozwiązaniem jest prowadzenie działalności gospodarczej jeśli robimy to w kilka osób, w jednej z form podlegających wpisowi do Krajowego Rejestru Sądowego, w tym choćby poprzez spółkę jawną niż wykorzystywanie do tego spółki cywilnej. Warto tutaj wspomnieć, że w chwili obecnej przez tzw. S24 możemy zarejestrować spółkę ponosząc wyłącznie koszt rzędu 350 złotych więc nie są to znaczące środki, a na pewno model działalności gospodarczej w oparciu o jedną ze spółek podlegającej wpisowi do Krajowego Rejestru Sądowego jest zdecydowanie lepszy niż model działalności oparty o spółkę cywilną, która co nie wszyscy wiedzą, jest historycznie, a zarazem w chwili obecnej funkcjonuje ona w dokładnie takim samym modelu, jest historycznie obsadzona w momencie w którym został uchwalony Kodeks cywilny czyli w 1964 roku. Warto przypomnieć, że to były czasy kiedy niekoniecznie miało miejsce rozkwit przedsiębiorczości, a tym samym uważam po prostu, że ten model i ta forma nie jest dostosowana do obecnych realiów prowadzenia biznesu. Jeżeli chodzi o spółki osobowe wydaje mi się, że na ten moment są to najważniejsze informacje także możemy przejść do spółek kapitałowych. Tu omówię wyłącznie spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością.

Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością

Po pierwsze spółkę tę możemy prowadzić wbrew temu co można by przypuszczać jednoosobowo, ponieważ ten model prowadzenia działalności gospodarczej wiąże się już w zasadzie z wkładem kapitałowym i to przez ten wkład kapitałowy oczywiście przekłada się na udziały w spółce akcyjnej, na akcje, natomiast w zasadzie chodzi o to, że ta spółka funkcjonuje poprzez przeznaczenie części naszego majątku na prowadzenie biznesu. Idąc dalej warto wiedzieć, że w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością są jakby dwie płaszczyzny, które wiążą się z jej prowadzeniem. Mianowicie to nie wspólnicy czyli nie ci wnoszący wkład są uprawnieni do działania imieniem spółki. Takie kompetencje posiadają w zasadzie członkowie zarządu czy prokurenci, którzy są powoływani odpowiednio przez wspólników właśnie czy w przypadku prokurentów przez zarząd i to zarząd finalnie ponosi odpowiedzialność za działania spółki. Ale o tym powiem jeszcze za chwilę.

Spółka z.o.o – podwójne opodatkowanie

Minusem spółki z o.o. prócz tego, że ona już zawsze i w każdym wypadku musi prowadzić pełną księgowość co oczywiście wiąże się z wyższymi kosztami jest na pewno kwestia tzw. podwójnego opodatkowania. Mianowicie w pierwszym rzędzie spółka z ograniczoną odpowiedzialnością płaci podatek dochodowy od osób prawnych, a my jeśli chcemy uzyskać środki jako wspólnicy czyli tzw. dywidendy jeszcze raz musimy ten podatek uiścić. W chwili obecnej są tu pewne preferencje dla mniejszych podmiotów i podatek CIT czyli podatek dochodowy od osób prawnych wynosi pod pewnymi warunkami 15% w innych przypadkach 19 %, ale jednak w dalszym ciągu jest to znaczne obciążenie szczególnie dla biznesu w mniejszej skali. Oczywiście możemy wypłacić sobie pieniądze będąc np. w zarządzie na innych podstawach i tym samym z pominięciem tego podwójnego opodatkowania, natomiast jakby modelowo wspólnicy spółki z o.o. są zmuszeni aby uzyskać dywidendy czyli zysk ze spółki do ponoszenia znacznych kosztów podatkowych.

Teraz powiem kilka słów o czymś wydaje mi się najbardziej istotne i co to czego funkcjonuje wiele mitów. Nie jest prawdą, że spółka z o.o. eliminuje wszystkie nasze ryzyka co do odpowiedzialności za zobowiązania tej spółki majątkiem własnym prywatnym. Oczywiście wszyscy zdają sobie sprawę, że zawsze ryzykujemy wkładem który został wniesiony i to nie wymaga szerszego omówienia, natomiast warto wiedzieć, że tak jak wspólnicy nie ponoszą odpowiedzialności w innej formie niż właśnie tym wkładem wniesionym, tak członkowie zarządu spółki z o.o. takie ryzyko muszą ponosić będą a przynajmniej mogą w pewnych określonych sytuacjach. Chodzi tutaj o to, że prowadząc biznes i popadając w problemy finansowe jesteśmy zobowiązani na podstawie przepisów prawa do złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości czy też wniosku restrukturyzacyjnego dotyczącego naszej firmy. Jeśli takie wnioski nie zostaną złożone w odpowiednim momencie uwzględniając sytuację finansową spółki, to co do zasady wierzyciele spółki mogą w przypadku gdy nie odzyskają swoich pieniędzy pozwać osoby które pełniły funkcje w zarządzie. I tu jest istotne to, że odpowiedzialności takiej nie ponoszą co do zasady wspólnicy, nie ponoszą prokurenci, odpowiedzialność spoczywa na zarządzie. Oczywiście od tej odpowiedzialności można się pod pewnymi warunkami uwolnić, ale o tym pewnie będzie kolejny odcinek podcastu, albo jeden z kolejnych odcinków podcastu. Natomiast w przypadku gdy nie złożymy wniosku o ogłoszenie upadłości w terminie, to odpowiedzialność finalnie będzie spoczywała na nas jako członkch zarządu i to będzie odpowiedzialna za w zasadzie całe zobowiązania, które nie zostały spełnione przez naszą spółkę, przez prowadzoną przez nas spółkę.

Spółka z.o.o komandytowa

Na koniec chciałem jeszcze powiedzieć o ciekawym modelu prowadzenia działalności gospodarczej, a mianowicie o spółce z o.o. komandytowej. Przed tym jednak jak powiem o spółce z o.o. komandytowej muszę powiedzieć kilka słów o spółce komandytowej. Spółka komandytowa jest o tyle specyficzna, że ma dwa rodzaje wspólników. Są to komplementariusze i komandytariusze. Mówiąc w największym uproszczeniu, komplementariusze ponoszą odpowiedzialność za wszelkie zobowiązania spółki komandytowej, natomiast komandytariusze odpowiedzialność tą ponoszą jednak do wysokości sumy komandytowej, którą sami określamy w umowie i to tylko pod warunkiem jeśli ta suma komandytowa nie zostanie pokryta albo zostanie wypłacona przez wspólników. W innych przypadkach nie ponoszą oni żadnej odpowiedzialności. Teraz łącząc pewne rzeczy spółka z o.o. podlega opodatkowaniu CIT-em czyli podatkiem dochodowym od osób prawnych, natomiast spółka komandytowa podlega opodatkowaniu PIT-em czyli podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Jeśli stworzymy więc spółkę komandytową, w której komplementariuszem jest spółka z o.o., a komandytariuszami czyli tymi wspólnikami których odpowiedzialność jest ograniczona są osoby fizyczne, które chcą czerpać zysk z tego biznesu to uzyskujemy model w którym ograniczamy znacząco nasze ryzyka gospodarcze jednocześnie uzyskując preferencje podatkową. Mianowicie chodzi o to że, zysk który jest generowany przez spółkę z o.o. komandytową będzie opodatkowany podatkiem dochodowym od osób fizycznych czyli 19 % przy liniowym albo 18% 32% przy skali i będzie wypłacany bezpośrednio nam jako komandytariuszom spółki komandytowej. Natomiast zysk, który zostanie zgodnie z umową spółki przeznaczony do spółki z o.o. owszem będzie opodatkowany CIT-em, jednak możemy poziom tego zysku ustalić może nie dowolnie ale na mniejszą skalę w umowie spółki i tym samym uzyskać model, w którym za zobowiązania spółki komandytowej będzie ponosiła odpowiedzialność spółka z o.o. za którą członkowie jej zarządu poniosą odpowiedzialność tylko wtedy, jeśli nie złożą wniosku o ogłoszenie upadłości w terminie. Model ten jest dość bezpieczny jeżeli chodzi o ochronę naszego majątku prywatnego i stwarza korzystną sytuację podatkową. Jego głównym minusem jest konieczność tworzenia dwóch spółek, ponieważ funkcjonuje tu i spółka z o.o. i spółka komandytowa oraz konieczność ponoszenia kosztów pełnej księgowości właśnie za te dwie spółki. Natomiast jeżeli prowadzimy biznes na większą skalę to model taki wydaje się na chwilę obecną optymalny.

I na zakończenie warto powiedzieć, że niezależnie od tego w jakiej formie w chwili obecnej prowadzimy działalność gospodarczą, to przepisy prawa stwarzają nam możliwość przekształcenia prowadzonej przez nas obecnie firmy w danej formie w inną w zasadzie niemal dowolną z wymienionych form organizacyjno prawnych. Oczywiście jeżeli prowadzimy działalność jako indywidualną działalność gospodarczą wpisaną do CEIDG to nie będziemy się mogli przekształcić w spółkę jawną z tego powodu, że brakuje nam drugiego wspólnika będziemy się mogli przekształcić w spółkę z o.o. czy akcyjną. Natomiast w przypadku prowadzenia biznesu w formie spółki jawnej będziemy mogli przekształcić się np. w spółkę z o.o. albo prowadząc biznes w formie spółki z o.o. będziemy mogli przekształcić się w spółkę akcyjną czy w spółkę komandytową. Także to iż prowadzimy działalność w danej formie w danym momencie, nie wyklucza możliwości zmiany tego w przyszłości.

Dziękuję Wam bardzo. Tym razem było zdecydowanie dłużej. Mam nadzieję, że wiedza którą Wam przekazałem będzie przydatna i że pozwoli Wam albo utwierdzić się w tym, że mieliście prawidłowe przekonania co do wybranej przez siebie formy prawnej albo wyeliminować ze swojej głowy pewne mity, które jest mi doskonale wiadomo funkcjonują w obrocie. Wiele osób myśli i to z takich najczęściej spotykanych przeze mnie przynajmniej mitów, że prowadząc firmę wpisaną do CEIDG za zobowiązania firmy ponosi odpowiedzialność tylko i wyłącznie majątkiem firmowym czy wiele osób uważa, że wybierając spółkę z o.o. nie ponosi żadnej odpowiedzialności za zobowiązania firmy. Oczywiście rzeczywistość jest troszeczkę bardziej brutalna ale zawsze lepiej wiedzieć to przed problemem niż już po fakcie kiedy nic z tym zrobić nie można. Dziękuję Wam bardzo dziękuję za wysłuchanie kolejnego odcinka Prawa dla Biznesu. Jeżeli przydała Wam się wiedza którą właśnie Wam przekazałem proszę zasubskrybujcie ten kanał i do usłyszenia następnym razem.

Piotr Kantorowski
RADCA PRAWNY

Przedsiębiorcom służę pomocą w kwestiach związanych z prawem własności intelektualnej szczególnie w obszarze digital marketingu i IT. Tworzę też umowy tak, aby oddawały Twoje plany biznesowe i zabezpieczały firmę w najwyższym stopniu. Jeśli trzeba pomagam też poprowadzić spory korporacyjne lub z kontrahentami.

Skontaktuj się ze mną, chętnie odpowiem na Twoje pytania dotyczące naszej oferty i przedstawię rozwiązania dostosowane do Twojego biznesu.

Bezpłatna konsultacja