W tym odcinku dowiesz się, jak właściwie zabezpieczyć umowę za pomocą kar umownych. Poruszymy również kwestię, kiedy kary umowne prawdopodobnie nie zostaną przyznane przez sąd, oraz jak ograniczyć ich wysokość zgodnie z postanowieniami umowy, które przewidują te sankcje. Kary umowne mogą stanowić przyczynę nadużyć na etapie wykonywania umowy. Niektóre klauzule umowne mogą prowadzić do nadmiernej wysokości kar umownych. Często brak świadomości, że kary umowne mogą podlegać zmiękczeniu, skutkuje sytuacją, w której osoby zobowiązane do ich zapłaty podejmują dodatkowe zlecenia Celem jest uniknięcie formalnie wysokich kar umownych, lub akceptowanie realizację innych zleceń poniżej wartości wynagrodzenia, jakie mieliby otrzymać.
Kara umowna w Kodeksie cywilnym – zabezpieczenie
Zgodnie z treścią art. 483 Kodeksu Cywilnego, można zawrzeć w umowie postanowienie, że naprawienie szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania niemającego charakteru pieniężnego będzie polegać na zapłacie określonej sumy, czyli tzw. kary umownej. Ważne jest, aby zrozumieć, że kara umowna może być zastrzeżona tylko w umowie. Często zdarza się, że kara umowna zostaje wprowadzana przez jednostronne oświadczenie osoby, która będzie ją później płacić. Aby upewnić się, że nasze umowy są zabezpieczone karami umownymi, konieczne jest umieszczenie postanowień dotyczących kar w samej umowie, a nie w osobnych oświadczeniach.
Zastrzeganie kary umownej w przypadku nieterminowej zapłaty lub odstąpienia od umowy z powodu braku terminowej zapłaty jest niezalecane. W przypadku pierwszego scenariusza kara umowna jest prawdopodobnie nieskuteczna prawnie. Dzieje się tak, ponieważ kara umowna może być zastrzeżona tylko w przypadku niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania niemającego charakteru pieniężnego. W drugim przypadku – jeśli odstąpienie wynika z braku terminowej zapłat. Jest to próba obejścia prawa, jeśli zastrzegliśmy karę umowną w tej sytuacji. Kara umowna w takim przypadku również odnosi się do niewykonania zobowiązania pieniężnego. Odszkodowanie przekraczające karę umowną
Porozmawiaj z ekspertem 🎯
Borykasz się z zagadnieniem, które tutaj poruszyłem? Skontaktuj się ze mną i ustalimy termin 15-minutowej konsultacji. Wspólnie znajdziemy najlepsze rozwiązanie dla Twojego biznesu!
Jeśli w umowie nie zostanie wyraźnie wskazane, że możemy dochodzić odszkodowania i poniesiemy szkodę przewyższającą wysokość kary umownej, nie będziemy mieli takiego prawa. Dlatego ważne jest, aby zwrócić na to uwagę podczas podpisywania umowy. Jeśli chcemy mieć prawo do pełnego odszkodowania, musimy zadbać o to, aby umowa wyraźnie określała, że jeśli szkoda przekroczy ustaloną karę umowną, możemy dochodzić odszkodowania na ogólnych zasadach. Zawsze bardziej korzystne jest precyzyjne określenie przypadków, w których kara umowna zostanie naliczona niż użycie ogólnego sformułowania “za niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązań”.
Wysokość kary umownej a zabezpieczenie
Należy pamiętać, że kara umowna nie musi być określona jako konkretna kwota pieniężna. Może być wyrażona jako procent wartości całej umowy lub jej części. Może również być obliczana w sposób uzależniony od innych, niestandardowych kwestii, ale musi być możliwa do precyzyjnego wyliczenia kwoty. Jeśli kara umowna nie jest powiązana z konkretnymi kwotami, można założyć, że w ogóle nie została zastrzeżona.
Ważnym zagadnieniem w przypadku kar umownych jest możliwość ich zmniejszenia lub dostosowania. Możemy zastosować ten mechanizm w przypadkach, gdy zobowiązanie zostało wykonane w znacznym stopniu lub gdy kara umowna jest rażąco wysoka. Jeśli w przypadku pierwszego scenariusza karę umowną zastrzeżemy na określony, wcześniejszy termin, ale w dniu terminu wykonania umowa jest w znacznym stopniu zrealizowana, możemy ubiegać się o zmniejszenie kary umownej ze względu na częściowe wykonanie zobowiązania. W przypadku drugiego scenariusza, jeśli kara umowna jest znacznie wyższa niż szkoda poniesiona przez kontrahenta lub jeśli kontrahent nie ponosi żadnej szkody, a mimo to przysługują mu kary umowne, możemy ubiegać się o ich zmniejszenie.
Newsletter dla e-biznesu 🎉
Zapisz się do newslettera, uzyskaj dostęp do unikalnych treści tworzonych przez prawników naszej kancelarii oraz otrzymuj informacje o najważniejszych aktualnościach prawnych.
Klikając przycisk „Zapisuję się” wyrażasz zgodę na otrzymywanie od nas newsletterów i akceptujesz Regulamin. Będziemy przetwarzać Twoje imię oraz adres e-mail w celu przesyłania Ci informacji handlowych. Administratorem Twoich danych osobowych jest Kancelaria Prawna Kantorowski, Głąb i Wspólnicy Sp.j. Szczegółowe informacje znajdziesz w naszej Polityce prywatności.
Zabezpieczenie umowy w opóźnieniu a zwłoką
Warto również zrozumieć różnicę prawną między opóźnieniem a zwłoką w kontekście zabezpieczenia umów karami umownymi. Zazwyczaj kary umowne są stosowane w przypadku opóźnienia wykonania umowy, a znacznie rzadziej w przypadku zwłoki w jej wykonaniu. Ważne jest, aby wiedzieć, że opóźnienie oznacza wykonanie umowy po terminie. Niezależnie od winy, podczas gdy zwłoka oznacza wykonanie umowy po terminie z winy jednej ze stron. W przypadku opóźnienia, kwestia winy jest obojętna. W praktyce często występują sytuacje, w których nie możemy wykonać umowy na czas. Z powodu określonych okoliczności, a kontrahent nie dostarczył nam niezbędnych informacji lub uniemożliwił wykonywanie umowy w ustalonym terminie. Dlatego ważne jest, aby sprawdzić, czy kary umowne są zastrzeżone w przypadku zwłoki lub opóźnienia.
Kumulowanie kar umownych a zabezpieczanie
Umowy często zawierają zarówno terminy pośrednie, jak i końcowe. Natomiast kary umowne zazwyczaj są związane zarówno z nieterminowym spełnieniem pierwszych, jak i drugich. W rezultacie kary umowne często się nakładają. Jednakże zwykle jest to niedozwolone, a jeśli nie dotrzymamy terminów pośrednich, to zazwyczaj nie będziemy w stanie dotrzymać terminu końcowego. W przypadku winy jednej ze stron, która przyczyniła się do nieterminowości, takie kary umowne zazwyczaj nie będą miały zastosowania.
Jeśli kontrahent nie zgadza się z karą umowną, możemy pomniejszyć jego wynagrodzenie o kwotę kary umownej. Musimy to zrobić w sposób przewidziany przez prawo, na przykład przez potrącenie lub uzgodnienie umownej kompensaty.
Doceniasz tworzone przeze mnie treści?
Piotr Kantorowski
RADCA PRAWNY
Przedsiębiorcom służę pomocą w kwestiach związanych z prawem własności intelektualnej szczególnie w obszarze digital marketingu i IT. Tworzę też umowy tak, aby oddawały Twoje plany biznesowe i zabezpieczały firmę w najwyższym stopniu. Jeśli trzeba pomagam też poprowadzić spory korporacyjne lub z kontrahentami.
Skontaktuj się ze mną, chętnie odpowiem na Twoje pytania dotyczące naszej oferty i przedstawię rozwiązania dostosowane do Twojego biznesu.
