Audio rośnie w siłę, a coraz więcej firm decyduje się na promocję swoich treści poprzez podcasty. Nie szukając daleko, dobrym przykładem tego trendu jest choćby nasza kancelaria. Są jednak pewne kwestie, o których powinieneś pamiętać, szczególnie, jeśli nagrywanie podcastu powierzasz swojemu pracownikowi. Są to kwestie istotne choćby z tego powodu, że coraz częściej pojawiają się spory o to komu przysługują prawa do firmowego podcastu.

Kto ma prawo do podcastu firmowego?

Skoro podcast jest firmowy, służy do promocji firmy i jest nagrywany za jej pieniądze to prawdopodobnie dobrze byłoby, gdyby prawa do niego przysługiwały właśnie firmie. Z moich doświadczeń wynika jednak, że taka sytuacja należy chyba do najrzadszych, ponieważ najczęściej prawo do kontentu przysługuje hostowi, który jest autorem kolejnych odcinków.

Dlaczego tak jest? Otóż problem polega przede wszystkim na tym, że – choć nie jest to zasadą w każdym przypadku, to jest regułą generalną – podcast stanowi utwór w rozumieniu ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Już sam ten fakt prowadzi do tego, że nabycie prawa do tego typu treści jest nieco bardziej skomplikowane niż w przypadku innego rodzaju wytworów pracy ludzkiej.

Słuchaj podcastu Prawo dla Biznesu: PDB #96 – Wszystko co chcieliście wiedzieć o prawie dla twórców internetowych i nie baliście się zapytać!

Na ile mi wiadomo, realia branży są takie, że większość podcastów jest nagrywana w ramach umowy o dzieło i to raczej potwierdzonych wyłącznie rachunkiem lub jeszcze dodatkowo jednostronicową umową albo w opcji „na fakturę”, gdzie jest to jedyny dokument potwierdzający ustalenia. Uwzględniając te realia konkluzja jest taka, że co najwyżej dwa na dziesięć podcastów firmowych są realnie firmowe, a pozostałe – stanowią podcasty hosta, który je prowadzi.

Jaką umowę podpisać na podcast firmowy?

Jeśli chodzi o wybór umowy na stworzenie podcastu firmowego to mamy dość dużą swobodę, jednak od tego jakiego wyboru dokonamy będzie zależeć to, jak przenieść prawo do stworzonych przez hosta treści na naszą firmę. Przede wszystkim może być to umowa o dzieło. Nagranie odcinka podcastu spełnia definicję dzieła i jest to potwierdzone nawet w orzecznictwie. Niemniej, jeśli podcaster będzie miał do wykonania jeszcze całkiem sporo innych obowiązków związanych z promocją podcastu, umowa zlecenia też będzie dobrym wyborem.

Warto wiedzieć, że te dwa typy umów występują jeśli współpracujemy z przedsiębiorcami, jak i wtedy, kiedy podpisujemy umowę z osobą, która działalności nie prowadzi. Innymi słowy, nawet jeśli będzie współpracować na B2B to i tak wybierzemy jeden z tych dwóch modeli współpracy, a wybór ten prawdopodobnie dokona się przez takie lub inne sformułowanie umowy. Jest też rzecz jasna możliwość, aby podcast firmowy był nagrywany w ramach umowy o pracę. Choć wiem, że takie umowy są zawierane to jednak stanowią one promil realizacji.

Jak prawidłowo podpisać umowę na podcast firmowy?

Jak już wspomniałem, niemal zawsze podcast będzie stanowił utwór w rozumieniu ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Do tego, aby to Twoja firma, a nie host, miał do tego utworu prawo, powinieneś doprowadzić do przeniesienia majątkowych praw autorskich. Do tego natomiast koniecznym jest żeby taka umowa została zawarta na piśmie albo z wykorzystaniem kwalifikowanego podpisu elektronicznego.

Warto poświęcić obu tym pojęciom nieco miejsca, bo błąd na tym etapie dyskwalifikuje nasze trudy na wszystkich dalszych. Otóż – co w świecie cyfrowym staje się coraz mniej oczywiste – umowa zawarta na piśmie to umowa, która została przez obie strony „fizycznie” podpisana. Struktura papieru została naruszona, a dodatkowo – pozostawiliśmy na niej ślad odpowiadający naszym podpisom – dopiero wtedy możemy mówić o zachowaniu formy pisemnej.

Druga opcja to wybór kwalifikowanego podpisu elektronicznego, który jest równoznaczny z „normalnym” podpisem. Jak się pewnie już domyślasz nie uzyskasz go podpisując umowę popularnymi obecnie programami do podpisywania umów. Co więcej, podpisem takim nie jest też bynajmniej ePUAP. Kwalifikowany podpis elektroniczny to odpłatna usługa elektroniczna, którą można nabyć tylko od certyfikowanych dostawców. Jeśli jej nie masz umowę powinieneś podpisać w formie tradycyjnej, nawet jeśli jesteś firmą, która działa w nowych technologiach i „brzydzi się” wręcz tego typu archaizmami.

Nieco inaczej kwestia przedstawiać się będzie w przypadku umowy o pracę, gdzie w zasadzie istotne będzie to, aby realnie doszło do nawiązania stosunku pracy (będzie tak nawet jeśli nie podpiszemy żadnej umowy a praca będzie wykonywana, a także w przypadku, gdy dla pozoru zawrzemy umowę nazywającą się inaczej). Jeśli ten będzie nawiązany oraz spełnione będą dalsze warunki, o których dalej, także staniesz się „właścicielem” firmowego podcastu.

Wprowadź odpowiednie klauzule do umowy o stworzenie podcastu firmowego

Przeniesienie majątkowych praw autorskich może nastąpić o tyle tylko, o ile strony wyraźnie tak postanowią. Po pierwsze, umowa musi wprost stanowić o przeniesieniu majątkowych praw autorskich. Wydaje się to oczywiste, ale uwierz mi, realia tego nie potwierdzają. Widziałem zdecydowanie więcej niż jedną umowę, w której strony chcąc przenieść majątkowe prawa, a finalnie ustanawiają licencję i to niewyłączną, albo nawet wyłączną, ale jednak licencję. W umowie trzeba też określić zakres terytorialny i czasowy takiego przeniesienia.

Nieco inaczej kwestia przedstawiać się będzie jeśli host działa w ramach umowy o pracę. W tym przypadku istotna będzie nieco inna kwestia. Przede wszystkim, nagrywanie podcastu powinno być w zakresie obowiązków naszego twórczego pracownika. To kwestia istotna i podstawowa.

Pola eksploatacji w podcaście firmowym

Kolejna kwestia to wskazanie na jakich polach eksploatacji dochodzi do przeniesienia majątkowych praw autorskich. Przepisy przewidują trzy grupy pól eksploatacji, ale standardowa, dobrze napisana umowa z przeniesieniem majątkowych praw autorskich wprowadza ich znacznie więcej. Jeśli inwestujesz nieco więcej w produkcję podcastu firmowego warto też poddać te pola eksploatacji dokładnej analizie, ponieważ ich brak może być nieodwracalny w skutkach.

Itotne jest to, żę prawa autorskie nabywamy tylko na tych polach, które wprowadziliśmy do umowy. Na żadnych więcej. Dobrze więc zapewnić sobie odpowiednie prawa wtedy, kiedy mamy dobrą kartę przetargową, a nie wtedy, gdy już jest za późno. Cóż, jeśli w przyszłości posprzeczamy się z hostem, albo on stwierdzi, że zmienia swoje życie i wyjeżdża do Tajlandii może być nam trudno nakłonić go do podpisania z nami aneksu do umowy.

Zawierając umowę o stworzenie podcastu firmowego nie zapomnij o wynagrodzeniu

Prawdopodobnie teraz uważasz, że o wynagrodzeniu nie da Ci z pewnością zapomnieć host Twojego firmowego podcastu. Jasne, to na pewno prawda! Rzecz jednak w tym, że nie do końca o takie wynagrodzenie chodzi, o którym host z pewnością nie zapomni!

Otóż czym innym jest wynagrodzenie za nagranie czy nawet „obrobienie” podcastu, a czym innym za przeniesienie majątkowych praw autorskich do utworu. To dwa różne wynagrodzenia, mimo, że można by pomyśleć, że dotyczą tej samej kwestii. Jeśli nie wskażesz w umowie wynagrodzenia za przeniesienie majątkowych praw autorskich i to na każdym polu eksploatacji spośród tych, które wymieniamy w umowie to przyjmij, że w umowie dopiero określiłeś pierwszą transzę wynagrodzenia dla podcastra. Zgodnie z ustawą wynagrodzenie za przeniesienie majątkowych praw autorskich jest czym innym niż wynagrodzenie za stworzenie samego utworu, oraz, że powinno być ono określone do każdego pola eksploatacji z osobna, choć rzecz jasna możesz je określić zbiorczo dla wszystkich tych pól. Ważne jest jednak wyraźne wskazanie na to, czego wynagrodzenie to dotyczy.

W umowie o stworzenie podcastu firmowego wizerunek jest ważny

To, że w mediach społecznościowych wizerunek jest ważny to wiadomo. Nie do końca jednak o taki wizerunek będzie nam tu chodzić, choć rzecz jasna i takie kwestie można w umowie – szczególnie tej B2B – regulować. Cóż, podcast wymaga promowania. Jeśli wybrałeś hosta to pewnie chciałbyś żeby to on promował stworzony przez siebie kontent.

W końcu z jakichś przyczyn to właśnie jego wybrałeś. Do czasu jak między Wami jest dobrze, to fantastycznie. Pewnie i bez konkretnych postanowień umownych będzie to robił. Pamiętaj jednak, że umowa jest na złe czasy i w niej powinno znaleźć się postanowienie dotyczące możliwości wykorzystania wizerunku hosta. Dobrze więc zawrzeć w umowie postanowienia i na ten temat, żeby było jasne, czy host wyraża zgodę na publikację jego wizerunku, czy cofnięcie tej zgody jest sankcjonowane i tym podobne.

Najważniejsze w umowie o stworzenie podcastu firmowego jest…

Jeśli miałbym rekomendować Ci tylko jedną rzecz, która ma znaczenie w kontekście uzyskania praw do podcastu to byłoby to… nie, niestety, tak się nie da. Te 5 kwestii wskazanych wyżej stanowi całkowite minimum dla Ciebie, jako właściciela firmy, jeśli chcesz posiadać prawo do podcastu firmowego. Jeśli zaniedbasz choć jedną z nich to najczęściej cała reszta idzie na marne. Jeśli jednak tego nie zrobisz to pamiętaj o korzyściach, które osiągasz. Należą do nich:

Skoro wiesz już to wszystko upewnij się czy Twój firmowy podcast aby na pewno jest podcastem FIRMOWYM.

Umowa współpracy w zakresie SEO dla agencji

Umowa licencji niewyłącznej

Umowa na montaż i obróbkę podcastu