Wprowadzenie: mistrzostwo w komunikacji z AI

W 2025 roku kluczem do efektywnego wykorzystania sztucznej inteligencji w praktyce prawniczej nie jest już samo posiadanie dostępu do zaawansowanych narzędzi AI, ale umiejętność skutecznej komunikacji z nimi. Tą umiejętnością jest prompt engineering – sztuka formułowania zapytań, które pozwalają uzyskać z AI dokładnie to, czego potrzebujesz.

Rozmawiając z prawnikami można z łatwością dostrzec, że wielu z nich nie jest pod wrażeniem efektów, które można uzyskać dzięki sztucznej inteligencji. Gdy jednak pogłębi się tę kwestie dodatkowymi pytaniami okazuje się, że sposób w który komunikują się oni z AI nie może być uznany za idealny, ani nawet bliski ideałowi. Prawnicy, którzy z nowych możliwości są zadowoleni i twierdzą, że przyspiesza im ona pracę mają natomiast najczęściej wiele do powiedzenia na temat tego jak skutecznie formułować prompty, aby uzyskać optymalne rezultaty pracy modelu.

Ta dysproporcja tworzy wyjątkową szansę dla prawników, którzy opanują sztukę prompt engineeringu – będą mogli uzyskać znaczącą przewagę konkurencyjną, wydobywając z narzędzi AI znacznie więcej niż ich konkurenci.

W tym artykule przedstawimy 9 zaawansowanych technik formułowania promptów, które przyspieszą pracę Twojej kancelarii, zwiększą jakość otrzymywanych wyników i pozwolą Ci wykorzystać pełen potencjał narzędzi takich jak ChatGPT, Claude AI czy Perplexity.

Porozmawiaj z ekspertem 🎯

Borykasz się z zagadnieniem, które tutaj poruszyłem? Skontaktuj się ze mną i ustalimy termin 15-minutowej konsultacji. Wspólnie znajdziemy najlepsze rozwiązanie dla Twojego biznesu!

Bezpłatna konsultacja

Czym jest prompt engineering i dlaczego jest kluczowy dla prawników?

Prompt engineering to metodyczne projektowanie i optymalizacja zapytań kierowanych do modeli AI w celu uzyskania jak najlepszych, najbardziej przydatnych odpowiedzi. Dla prawników jest to umiejętność o szczególnym znaczeniu z kilku powodów:

• Precyzja prawnicza – prawo wymaga niezwykłej dokładności, a dobrze zaprojektowane prompty pozwalają uzyskać precyzyjne i wiarygodne informacje
• Efektywność czasowa – odpowiednio sformułowane zapytanie może zaoszczędzić godziny pracy, eliminując potrzebę wielokrotnych poprawek i doprecyzowań
• Redukcja ryzyka “halucynacji” – dobrze skonstruowane prompty znacząco zmniejszają ryzyko generowania przez AI nieprawdziwych informacji
• Dostosowanie do specyfiki prawniczej – każda dziedzina prawa ma swoją specyfikę, a skuteczne prompty uwzględniają te niuanse

> “Różnica między przeciętnym a doskonałym promptem w praktyce prawniczej jest jak różnica między opinią prawną napisaną przez studenta pierwszego roku a analizą przygotowaną przez doświadczonego radcę prawnego” –

Fragment e-booka “AI w pracy prawnika”

Technika 1: Precyzyjne definiowanie roli AI

Jedną z najbardziej skutecznych technik jest zdefiniowanie konkretnej roli, w której ma występować model AI. Dla prawników oznacza to instruowanie AI, aby działała jak konkretny specjalista prawny.

Jak stosować:

Zamiast ogólnego zapytania:

“`

Przeanalizuj tę umowę najmu.

“`

Zastosuj precyzyjne definiowanie roli:

“`

Działaj jako doświadczony radca prawny specjalizujący się w prawie nieruchomości komercyjnych z 15-letnim doświadczeniem w reprezentowaniu najemców. Przeanalizuj poniższą umowę najmu z perspektywy najemcy, identyfikując potencjalne ryzyka i niekorzystne zapisy.

“`

Dlaczego to działa:

Definiowanie roli zapewnia modelowi AI kontekst, z którego perspektywy ma analizować problem. To znacząco podnosi jakość odpowiedzi, ponieważ model “wie”, jakie aspekty są najważniejsze dla określonego specjalisty.

Przykłady ról przydatnych dla prawników:

– Specjalista prawa podatkowego analizujący skutki podatkowe transakcji

– Doświadczony procesualista przygotowujący strategię procesową

– Ekspert od prawa własności intelektualnej oceniający zakres ochrony

– Specjalista compliance weryfikujący zgodność z przepisami RODO

Praktyczny przykład:

Scenariusz: Kancelaria potrzebuje przeanalizować skomplikowaną umowę inwestycyjną pod kątem ryzyk dla swojego klienta (startupu technologicznego).

Prompt z definiowaniem roli:

“`

Działaj jako zespół due diligence składający się z: 1) specjalisty prawa handlowego z doświadczeniem w transakcjach VC, 2) eksperta prawa własności intelektualnej oraz 3) specjalisty od wyceny spółek technologicznych. Przeanalizuj poniższą umowę inwestycyjną z perspektywy startupu-biorcy finansowania. Dla każdego zidentyfikowanego ryzyka przedstaw konkretne rekomendacje negocjacyjne.

“`

Rezultat: Zamiast ogólnej analizy, AI dostarcza wielowymiarową ocenę uwzględniającą aspekty korporacyjne, IP oraz finansowe, wraz z konkretnymi rekomendacjami negocjacyjnymi.

> “Precyzyjne definiowanie roli to podstawowa technika, która może zwiększyć trafność odpowiedzi AI nawet o kilkadziesiąt procent. W naszym e-booku ‘AI w pracy prawnika’ znajdziesz katalog 20 specjalistycznych ról prawniczych z gotowymi szablonami promptów.” – fragment e-booka “AI w pracy prawnika”

Technika 2: Wieloetapowe instrukcje dla złożonych zadań prawnych

Złożone zadania prawnicze wymagają podziału na mniejsze, sekwencyjne kroki. Ta technika znacząco poprawia jakość odpowiedzi w przypadku skomplikowanych analiz.

Jak stosować:

Zamiast jednego ogólnego polecenia:

“`

Przygotuj strategię procesową w sprawie o naruszenie znaku towarowego.

“`

Zastosuj wieloetapowe instrukcje:

“`

Przygotuj strategię procesową w sprawie o naruszenie znaku towarowego, wykonując następujące kroki:

1. Przeanalizuj kluczowe elementy, które muszą być udowodnione w sprawie o naruszenie znaku towarowego

2. Dla każdego elementu wskaż potencjalne dowody, które mogą być przedstawione

3. Zidentyfikuj potencjalne argumenty obrony i jak można je podważyć

4. Zaproponuj harmonogram działań procesowych z uwzględnieniem typowych terminów sądowych

5. Przedstaw szacunkowy budżet postępowania z podziałem na etapy

“`

Dlaczego to działa:

Modele AI lepiej radzą sobie z mniejszymi, konkretnymi zadaniami niż z ogólnymi poleceniami. Podział na etapy zmusza również AI do metodycznego podejścia, które jest kluczowe w analizie prawnej.

Praktyczny przykład:

Scenariusz: Kancelaria przygotowuje się do skomplikowanej sprawy o odszkodowanie z tytułu naruszenia umowy.

Prompt wieloetapowy:

“`

Pomagasz mi przygotować się do sprawy o odszkodowanie z tytułu naruszenia umowy dostawy oprogramowania. Wykonaj następujące kroki:

1. Zidentyfikuj kluczowe elementy, które musimy udowodnić (przesłanki odpowiedzialności)

2. Dla każdego elementu:

   a) Wskaż potencjalne dowody, które powinniśmy przedstawić

   b) Oceń ich względną siłę dowodową

   c) Zaproponuj sposoby pozyskania tych dowodów

3. Przeanalizuj potencjalne argumenty strony przeciwnej:

   a) Jakie zarzuty może podnieść pozwany?

   b) Jak możemy się do nich przygotować?

   c) Jakie kontrargumenty możemy wykorzystać?

4. Zaproponuj 3 alternatywne strategie procesowe z oceną ryzyka dla każdej z nich

5. Przygotuj listę biegłych, których warto powołać, wraz z zakresem ich opinii

“`

Rezultat: Kompleksowa, strukturyzowana strategia procesowa, która uwzględnia wszystkie kluczowe aspekty sprawy i możliwe scenariusze.

> “Złożone analizy prawne wymagają strukturyzowanego podejścia. W naszym e-booku znajdziesz gotowe szablony wieloetapowych promptów dla 15 różnych typów spraw, od sporów korporacyjnych po sprawy z zakresu prawa pracy.” – fragment e-booka “AI w pracy prawnika”

Technika 3: Dostarczanie odpowiedniego kontekstu

Odpowiedni kontekst jest kluczowy dla precyzyjnych odpowiedzi w sprawach prawnych. Ta technika polega na dostarczaniu AI niezbędnych informacji tła, specyfiki jurysdykcji i szczególnych okoliczności sprawy.

Jak stosować:

Zamiast ogólnego zapytania:

“`

Jakie są konsekwencje podatkowe tej transakcji?

“`

Dostarcz pełny kontekst:

“`

Analizujemy konsekwencje podatkowe następującej transakcji:

– Sprzedaż udziałów w spółce z o.o. (polska jurysdykcja)

– Sprzedający: osoba fizyczna będąca polskim rezydentem podatkowym

– Nabywca: spółka z siedzibą w Niemczech

– Sprzedający posiada udziały od 3 lat

– Wartość transakcji: 2,5 mln PLN, przy czym początkowa inwestycja wynosiła 500 tys. PLN

– Spółka posiada głównie aktywa niematerialne (oprogramowanie)

Proszę o analizę w kontekście polskich przepisów podatkowych aktualnych na 2025 rok.

“`

Dlaczego to działa:

Prawo jest silnie uzależnione od kontekstu, jurysdykcji i szczegółowych okoliczności. Dostarczając te informacje, zwiększasz szansę na otrzymanie odpowiedzi, która faktycznie odpowiada na Twoje pytanie.

Kluczowe elementy kontekstu w praktyce prawniczej:

– Jurysdykcja i właściwe prawo

– Status prawny stron (osoba fizyczna, prawna, konsument)

– Ramy czasowe (kiedy miały miejsce istotne zdarzenia)

– Wartości finansowe (jeśli mają znaczenie dla sprawy)

– Branża i specyficzne regulacje sektorowe

– Historia relacji między stronami

Praktyczny przykład:

Scenariusz: Kancelaria doradza klientowi w sprawie zwolnienia pracownika zajmującego stanowisko kierownicze.

Prompt z pełnym kontekstem:

“`

Analizujemy możliwość rozwiązania umowy o pracę z następującym kontekstem:

– Jurysdykcja: polskie prawo pracy (stan na kwiecień 2025)

– Pracownik: dyrektor finansowy z 4-letnim stażem pracy w firmie

– Rodzaj umowy: umowa o pracę na czas nieokreślony

– Powód rozważanego zwolnienia: utrata zaufania wynikająca z szeregu błędnych decyzji finansowych, które jednak nie stanowią naruszenia obowiązków pracowniczych

– Okoliczności dodatkowe: pracownik jest w wieku 58 lat i jest objęty ochroną przedemerytalną

– Firma: spółka z o.o. zatrudniająca 120 pracowników w sektorze produkcyjnym

– Historia zatrudnienia: brak wcześniejszych konfliktów, ostatnia ocena pracownicza (6 miesięcy temu) była pozytywna

Jakie są możliwe podstawy prawne rozwiązania umowy, związane z tym ryzyka i rekomendowane podejście?

“`

Rezultat: Precyzyjna analiza uwzględniająca specyfikę polskiego prawa pracy, ochronę przedemerytalną i konkretne okoliczności sprawy, zamiast ogólnych wskazówek.

> “Dostarczanie właściwego kontekstu może różnić się w zależności od modelu AI. W naszym e-booku przedstawiamy szczegółowe wytyczne dotyczące optymalnego poziomu kontekstu dla każdego z popularnych narzędzi AI wykorzystywanych przez prawników.” – fragment e-booka “AI w pracy prawnika”

E-book: Kompletny przewodnik prompt engineeringu dla prawników

Chcesz opanować sztukę prompt engineeringu i wykorzystać pełen potencjał AI w swojej praktyce prawniczej? Nasz kompletny przewodnik “AI w pracy prawnika” zawiera wszystko, czego potrzebujesz, aby stać się mistrzem komunikacji z AI.

E-book: “AI w pracy prawnika”

Kompleksowy przewodnik aby połączyć wiedzę
z najnowszymi modelami językowymi, aby zwiększyć efektywność pracy i jakość świadczonych usług.

Sprawdź >>

Sekcja prompt engineeringu w e-booku:

– Podstawy prompt engineeringu dla prawników – zrozumienie, jak działają modele AI i jak formułować skuteczne zapytania

– Zasady projektowania promptów – krok po kroku, jak tworzyć prompty, które generują dokładne i przydatne odpowiedzi

– Strategie radzenia sobie z ograniczeniami AI – jak minimalizować ryzyko “halucynacji” i zwiększać wiarygodność odpowiedzi

Co wyróżnia nasz e-book?

Specjalizacja prawnicza – wszystkie techniki, przykłady i szablony są dostosowane do specyficznych potrzeb prawników, które znamy z własnej praktyki.

Praktyczne podejście – zamiast teorii otrzymujesz gotowe do wdrożenia narzędzia, które możesz natychmiast zastosować w swojej praktyce.

Orientacja na rezultaty – każda technika i każdy szablon został przetestowany w praktyce i udowodnił swoją skuteczność w zwiększaniu efektywności pracy prawników.

Pobierz darmowy fragment e-booka “AI w pracy prawnika”

Podsumowanie: Komunikacja z AI jako nowa kluczowa umiejętność prawnika

Prompt engineering to nowa, fundamentalna umiejętność w arsenale nowoczesnego prawnika. Zdolność do efektywnej komunikacji z modelami AI staje się tak samo istotna, jak umiejętność interpretacji przepisów czy przygotowania pism procesowych.

Prawnicy, którzy opanują sztukę formułowania skutecznych promptów, zyskają znaczącą przewagę konkurencyjną:

– Zaoszczędzą dziesiątki godzin pracy tygodniowo

– Zwiększą jakość i spójność swoich usług

– Będą mogli skupić się na strategicznych aspektach praktyki

– Zaoferują klientom więcej wartości w tym samym czasie

Pamiętaj, że prompt engineering to umiejętność, którą można rozwijać i doskonalić. Każde zapytanie do AI jest okazją do nauki i udoskonalenia swojej techniki. Systematycznie buduj swoją bibliotekę sprawdzonych promptów i analizuj, które podejścia przynoszą najlepsze rezultaty w Twojej specyficznej praktyce.

Jak powiedział Richard Susskind: “W przyszłości najbardziej poszukiwani prawnicy będą łączyć głęboką wiedzę prawniczą z biegłością technologiczną.” Opanowanie prompt engineeringu to pierwszy krok w kierunku tej przyszłości.

FAQ: Najczęściej zadawane pytania o prompt engineering w praktyce prawniczej

P: Czy każde narzędzie AI wymaga innego podejścia do formułowania promptów?  

O: Tak, różne modele AI (ChatGPT, Claude, Perplexity) mają swoje specyficzne charakterystyki i reagują nieco inaczej na różne style promptów. W naszym e-booku przedstawiamy szczegółowe wytyczne dotyczące optymalnych strategii dla każdego z popularnych narzędzi.

P: Jak długi powinien być optymalny prompt prawniczy?

O: Nie ma uniwersalnej odpowiedzi – wszystko zależy od złożoności zadania. Ogólna zasada to dostarczenie wystarczającego kontekstu i instrukcji, ale bez zbędnego rozbudowywania. Dla analizy prostych dokumentów wystarcza zwykle 150-300 słów, podczas gdy złożone analizy mogą wymagać promptów o długości 400-600 słów.

P: Jak zminimalizować ryzyko “halucynacji” AI w odpowiedziach na moje prompty prawnicze?

O: Kluczowe strategie to: dostarczanie konkretnego kontekstu, dzielenie złożonych zadań na mniejsze kroki, weryfikacja poprzez pytania kontrolne oraz stosowanie techniki “przedstaw rozumowanie”. W naszym e-booku znajdziesz szczegółowy protokół minimalizacji ryzyka halucynacji, który zmniejsza ich występowanie.

P: Jak budować i zarządzać biblioteką promptów w kancelarii?

O: Rekomendujemy systematyczne podejście: kategoryzację promptów według dziedzin i zastosowań, dokumentowanie skutecznych wzorców, regularną aktualizację i optymalizację, oraz system dzielenia się wiedzą w zespole. W e-booku przedstawiamy gotowy system zarządzania biblioteką promptów, łącznie z szablonami dokumentacji.

P: Czy można używać tych samych promptów dla spraw polskich i międzynarodowych?

O: Podstawowe struktury promptów mogą być podobne, ale zawsze należy dostosować kontekst do konkretnej jurysdykcji. Dla spraw międzynarodowych warto explicite określić właściwe systemy prawne i użyć języka angielskiego, co zwiększa precyzję odpowiedzi. W naszym e-booku znajdziesz dedykowaną sekcję o formułowaniu promptów dla spraw transgranicznych.

P: Jak chronić poufne informacje klientów przy korzystaniu z promptów? 

O: Zawsze anonimizuj dane osobowe i biznesowe w promptach, używaj ogólnych terminów zamiast konkretnych nazw, i podziel analizę na części, które nie zawierają pełnego kontekstu sprawy. Szczegółowy protokół bezpieczeństwa danych w promptach znajdziesz w naszym e-booku.

P: Jak często należy aktualizować bibliotekę promptów?

O: Rekomendujemy przegląd i optymalizację kluczowych promptów co 2-3 miesiące, szczególnie po większych aktualizacjach modeli AI. Dodatkowo, warto śledzić zmiany w prawie, które mogą wymagać dostosowania promptów do nowych regulacji. W e-booku przedstawiamy system cyklicznej ewaluacji i aktualizacji biblioteki promptów.

Piotr Kantorowski
RADCA PRAWNY

Przedsiębiorcom służę pomocą w kwestiach związanych z prawem własności intelektualnej szczególnie w obszarze digital marketingu i IT. Tworzę też umowy tak, aby oddawały Twoje plany biznesowe i zabezpieczały firmę w najwyższym stopniu. Jeśli trzeba pomagam też poprowadzić spory korporacyjne lub z kontrahentami.

Skontaktuj się ze mną, chętnie odpowiem na Twoje pytania dotyczące naszej oferty i przedstawię rozwiązania dostosowane do Twojego biznesu.