291
0

PDB #8 – Przedawnienia roszczeń

291
0

W dzisiejszym odcinku omówimy kwestie przedawnienia roszczeń oraz związane z nimi implikacje. Rozpocznijmy od ogólnej zasady dotyczącej przedawnienia roszczeń w działalności gospodarczej. Zgodnie z nią, roszczenia wynikające z działalności gospodarczej przedawniają się z upływem trzech lat. Istnieją jednak ważne wyjątki od tej reguły, a głównym z nich są umowy, które stanowią znaczną część wszystkich prowadzonych firm.


Przykładem jest przedawnienie roszczeń wynikających z umowy zlecenia, umowy o świadczenie usług czy umowy o dzieło. W przypadku umowy o dzieło mamy do czynienia z dodatkowym skomplikowaniem, które omówię później ze względu na inny okres przedawnienia. Na przykład, roszczenia wynikające z umowy sprzedaży przedawniają się po dwóch latach, o ile dokonano jej w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. Warto jednak zaznaczyć, że roszczenia wynikające z robót budowlanych, choć wydają się stanowić wyjątek, w rzeczywistości podlegają ogólnej zasadzie i przedawniają się po trzech latach.

Początek terminu przedawnienia

Kiedy rozpoczyna się termin przedawnienia roszczenia? W większości przypadków, z wyjątkiem umów o dzieło, termin przedawnienia liczony jest od dnia wymagalności świadczenia. Wyjaśnienie to może być oczywiste dla prawnika, ale warto przytoczyć przykład, żeby było bardziej zrozumiałe. Jeśli mamy umowę sprzedaży udokumentowaną fakturą VAT, termin przedawnienia nie zaczyna biec od daty wystawienia faktury, ale od daty, w której faktura miała być zapłacona, czyli od momentu, w którym nasz kontrahent nadal znajduje się w terminie płatności, czyli jeszcze nie jest w zwłoce. Bieg terminu przedawnienia zaczyna się, gdy przekroczony zostanie termin płatności.

Jednak w przypadku umów o dzieło termin przedawnienia nie rozpoczyna się od daty, w której kontrahent miał zapłacić, lecz od daty, w której dzieło zostało wykonane lub miało zostać wykonane zgodnie z umową. Oczywiście, jeśli umowa o dzieło nie jest spisana na piśmie, ustalenie daty wykonania może być trudne. W przypadku umów pisemnych ta data zazwyczaj jest wyraźnie określona, i konieczne jest przestrzeganie dwuletniego okresu od daty wykonania dzieła lub zgodnie z umową.

Porozmawiaj z ekspertem 🎯

Borykasz się z zagadnieniem, które tutaj poruszyłem? Skontaktuj się ze mną i ustalimy termin 15-minutowej konsultacji. Wspólnie znajdziemy najlepsze rozwiązanie dla Twojego biznesu!

Przerwanie biegu przedawnienia

Oprócz określenia terminu przedawnienia, istnieją pewne zdarzenia, które mogą przerwać bieg przedawnienia roszczeń. Bez procedur sądowych taki bieg może zostać przerwany, gdy dłużnik uzna nasze roszczenie. Jednakże uznanie to niekoniecznie musi obejmować napisanie na kartce, że dłużnik uznaje należność. Dlatego ważne jest, aby dłużnicy dostarczyli jednoznaczne oświadczenie o uznaniu długu, co stanowi lepszy dowód.

Również w orzecznictwie stwierdzono, że przerwanie biegu przedawnienia może wynikać z dowolnego zachowania dłużnika, które można zinterpretować jako uznawanie długu. Jednakże w przypadku sporu przed sądem dowód taki może być trudny do dostarczenia. Dlatego ważne jest, aby składać takie oświadczenia o uznaniu długu, aby chronić się przed przedawnieniem.

Sposoby na przerwanie biegu przedawnienia

Należy zauważyć, że każde zachowanie dłużnika może przerwać bieg przedawnienia, jeśli jest równoznaczne z uznaniem długu. W praktyce jednak trudno jest udowodnić to przed sądem. Dlatego warto zadbać o oświadczenie uznające dług, co skutecznie przerwie bieg terminu przedawnienia.

Innym sposobem na przerwanie biegu przedawnienia jest złożenie pozwu sądowego lub wszelkich czynności przed sądami lub organami egzekucyjnymi w celu dochodzenia roszczenia. Należy pamiętać, że termin przedawnienia nie zaczyna biec od daty złożenia pozwu, ale od daty zakończenia sprawy sądowej. Warto zwrócić uwagę, że wiele postępowań sądowych trwa dłużej niż 2 lub 3 lata.

Przedawnienie odsetek

Odsetki, które narosły podczas trwania postępowania, również przedawniają się w okresie 10 lat. Jednak odsetki, które wynikają z wyroku lub nakazu zapłaty za okres po zakończeniu postępowania, przedawniają się w okresie 3 lat. Warto o tym pamiętać, ponieważ kwota odsetek może być znacząca.

Podniesienie zarzutu przedawnienia

Jeśli pozew dotyczy przedawnionej wierzytelności, a dłużnik nie podniesie zarzutu przedawnienia w toku postępowania sądowego, to taka należność zostanie zasądzona, a my możemy ją skutecznie egzekwować przez komornika.

Newsletter dla e-biznesu 🎉

Zapisz się do newslettera, uzyskaj dostęp do unikalnych treści tworzonych przez prawników naszej kancelarii oraz otrzymuj informacje o najważniejszych aktualnościach prawnych.

Klikając przycisk „Zapisuję się” wyrażasz zgodę na otrzymywanie od nas newsletterów i akceptujesz Regulamin. Będziemy przetwarzać Twoje imię oraz adres e-mail w celu przesyłania Ci informacji handlowych. Administratorem Twoich danych osobowych jest Kancelaria Prawna Kantorowski, Głąb i Wspólnicy Sp.j. Szczegółowe informacje znajdziesz w naszej Polityce prywatności.

Ulga za złe długi

Warto również zrozumieć, jak przedawnienie wpływa na kwestie podatkowe. Jednak należy zaznaczyć, że mechanizm odliczenia VAT jest niezależny od odzyskania należności. W przypadku korekty VAT za “złe długi”, jeśli w przyszłości odzyskamy należność, będziemy musieli ponownie odprowadzić podatek VAT.

Przedawniona wierzytelność a koszt uzyskania przychodu

Nawet jeśli nie dochodzimy wierzytelności przed sądem, ale uległa ona przedawnieniu, musimy rozważyć konsekwencje podatkowe. Taka przedawniona wierzytelność nie będzie mogła być uznana za koszt uzyskania przychodu, co może wpłynąć negatywnie na nasze rozliczenia podatkowe. Istnieje pewne wyjątki, szczególnie w przypadku niewielkich kwot, gdzie koszty dochodzenia przedawnionej wierzytelności mogą przewyższać jej wartość lub potencjalne odzyskanie.

Protokół o niecelowości dochodzenia roszczeń

W sytuacjach, gdzie dochodzenie przedawnionych wierzytelności nie jest opłacalne, istnieje możliwość sporządzenia protokołu o niecelowości dochodzenia roszczeń. Taki protokół pozwala ująć przedawnioną kwotę jako koszt uzyskania przychodu. Oczywiście, protokół ten jest dostępny na stronie https://prawodlabiznesu.eu/podcast.

Skutki podatkowe przedawnienia wierzytelności

Należy pamiętać, że przedawnienie roszczeń niekorzystnie wpływa zarówno na wierzyciela, jak i dłużnika. Jeśli dojdzie do przedawnienia roszczenia lub zostanie skutecznie podniesiony zarzut przedawnienia w toku postępowania sądowego, dłużnik musi ująć kwotę przedawnionej należności w swoich rozliczeniach podatkowych jako przychód.

Podsumowując, przedawnienie roszczeń to ważna kwestia, która ma zarówno skutki prawne, jak i podatkowe. Świadomość tych kwestii może pomóc przedsiębiorcom podejmować świadome decyzje dotyczące dochodzenia swoich roszczeń i unikania potencjalnych konsekwencji przedawnienia.

Dziękujemy za wysłuchanie tego odcinka podcastu “Prawo dla Biznesu”. Następny odcinek pojawi się za dwa tygodnie. Zachęcamy do odwiedzenia naszej strony https://prawodlabiznesu.eu/podcast, gdzie znajdziecie transkrypcje podcastów, a także możecie skontaktować się z nami i podzielić się tematami, które was interesują. Dziękujemy i zapraszamy do kolejnych odcinków “Prawo dla Biznesu”.

Doceniasz tworzone przeze mnie treści?

Piotr Kantorowski
RADCA PRAWNY

Przedsiębiorcom służę pomocą w kwestiach związanych z prawem własności intelektualnej szczególnie w obszarze digital marketingu i IT. Tworzę też umowy tak, aby oddawały Twoje plany biznesowe i zabezpieczały firmę w najwyższym stopniu. Jeśli trzeba pomagam też poprowadzić spory korporacyjne lub z kontrahentami.

Skontaktuj się ze mną, chętnie odpowiem na Twoje pytania dotyczące naszej oferty i przedstawię rozwiązania dostosowane do Twojego biznesu.