Kolejny odcinek podcastu Prawo dla Biznesu pod tytułem: Jak zawrzeć ważna umowę z członkiem zarządu i dlaczego wspólnicy niemal jednoosobowych spółek z o.o. jednak mogą płacić ZUS jest dedykowany dla wszystkich obecnych i przyszłych „posiadaczy” spółek z ograniczoną odpowiedzialnością. Dowiesz się z niego kto może być pracownikiem spółki z o.o., jak zawrzeć umowę z członkiem Zarządu spółki oraz kiedy do zawarcia umowy pożyczki Wspólnicy muszą podjąć uchwałę. Będzie też garść informacji jak można uzyskać wynagrodzenie ze spółki bez konieczności płacenia ZUS i kiedy będąc wspólnikiem spółki z o.o. powinieneś obawiać się konieczności odprowadzenia składek na ZUS.

---

Dzień dobry, witam Was serdecznie.

Ja nazywam się Piotr Kantorowski, jestem radcą prawnym, a to kolejny już odcinek podcastu „Prawo dla biznesu”. W dzisiejszym odcinku porozmawiamy trochę bardziej szczegółowo o spółce z.o.o.

Wedle moich obserwacji czy słusznie, czy niesłusznie, bardzo wielu przedsiębiorców wybiera właśnie tę formę prowadzenia biznesu i to właśnie na spółkę z.o.o się decyduje.

Spółka z.o.o – najczęstsze problemy

Bazując na moich doświadczeniach zawodowych da się zauważyć pewne problemy dotyczące funkcjonowania tej spółki, które w zasadzie dotykają większości przedsiębiorców, szczególnie tych którzy zaczynają dopiero swoją przygodę z biznesem albo też dopiero zaczynają funkcjonować w ramach struktur spółki z.o.o.

Spółka z.o.o – pobieranie wynagrodzenia a bycie wspólnikiem spółki

Jeżeli chodzi o te problemy to po pierwsze jest to kwestia dotycząca tego w jaki sposób mogą oni pobierać wynagrodzenie będąc jednocześnie wspólnikami tej spółki i członkami jej zarządu, a niekiedy także będąc tzw. menadżerskim zarządem czyli osobą która nie ma udziału w spółce, ale zarządza tą spółką i zajmuje się tym, można powiedzieć zawodowo.

Pierwszą podstawową kwestią która dotyczy tego zagadnienia jest to, że w przypadku umów między spółką, a członkiem jej zarządu, w przeciwieństwie do wszystkich w zasadzie innych umów, spółki z.o.o nie będzie reprezentował zarząd a albo pełnomocnik powołany uchwałą wspólników, albo rada nadzorcza.  Od razu należy powiedzieć, że w większości jednak przypadków w sektorze mśp będzie to pełnomocnik powołany uchwałą wspólników, a to z tego powodu, że nieliczne tylko spółki z tego sektora, spółki z.o.o posiadają rady nadzorcze .

Pełnomocnik powołany uchwałą wspólników – co warto wiedzieć

Co warto wiedzieć powołując takiego pełnomocnika?

Po pierwsze, tu należy wyjaśnić, dla osób które nie miały jeszcze przyjemności ze spółką z.o.o, że w spółce z.o.o poza zarządem o którym w zasadzie wszyscy słyszeli, jest jeszcze jeden organ, a mianowicie zgromadzenie wspólników, w skład którego wchodzą krótko-mówiąc wszyscy wspólnicy tej spółki. Ten organ podejmuje uchwały i w ten sposób wyraża swoją wolę. Tak więc do tego żeby skutecznie zawrzeć umowę z członkiem zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością to właśnie zgromadzenie wspólników będzie musiało podjąć uchwałę o powołaniu pełnomocnika, który imieniem spółki tę umowę, członkiem zarządu zawrze.

Co powinna określać uchwała o powołaniu pełnomocnika

Uchwała o powołaniu pełnomocnika do zawierania umów z członkami zarządu spółki z.o.o powinna określać przynajmniej rodzaj jakie pełnomocnik ten będzie uprawniony zawierać z członkami zarządu, a w wielu przypadkach co już może wynika bardziej z takiego zachowawczego podejścia do powoływania tego pełnomocnika, czyli krótko mówiąc powoływania go w taki sposób, żeby nie naruszył on interesów wspólników, w uchwale tej bardzo często pojawiają się konkretne postanowienia umowy która ma być zawarta, a przynajmniej najważniejsze postanowienia takiej umowy.

Zawarcie umowy przez Radę Nadzorczą

Drugą możliwością zawarcia przez spółkę z.o.o umowy z członkiem jej zarządu jest zawarcie takiej umowy przez radę nadzorczą. Tu trzeba zwrócić uwagę na to, że zgodnie z przepisem taka umowa ma być zawarta przez całą Radę Nadzorczą a nie np. przez jej przewodniczącego. Oczywiście nie oznacza to, że na każdej umowie zawartej między spółką reprezentowaną przez Radę Nadzorczą, a członkiem zarządu powinni podpisać się wszyscy członkowie Rady Nadzorczej.Najczęściej,w  praktyce odbywa się to w ten sposób, że rada nadzorcza podejmuje uchwałę, która z jednej strony wyraża zgodę na zawarcie określonej umowy a z drugiej strony upoważnia określoną osobę, najczęściej przewodniczącego Rady nadzorczej do zawarcia tej umowy z członkiem zarządu.

Takie umowy podpisane tylko przez upoważnionego tą uchwałą rady nadzorczej członka tejże rady także będą w pełni skuteczne.

Rodzaje umów zawieranych z zarządem

Jeżeli jesteśmy przy umowach zawieranych z zarządem to warto zwrócić uwagę szczególnie na dwa rodzaje tych umów. Pierwsze to będą umowy dotyczące, mówiąc językiem nieprawniczym, zatrudnienia takiego członka zarządu natomiast drugi rodzaj tych umów to będą umowy dotyczące zawarcia umowy pożyczki. Oba z tych rodzajów są chyba najczęstszymi które zawiera się prowadząc biznes w ramach spółki z.o.o i obie z nich rządzą się określonymi prawami.

Spółka z.o.o – umowy pożyczki

Zacznę może od kwestii dotyczącej umów pożyczki. Tu trzeba wiedzieć, że zgodnie z regulacjami kodeksu spółek handlowych nie tylko koniecznym jest powołanie pełnomocnika przez zgromadzenie wspólników do zawarcia takiej umowy albo też zawarcia jej przez radę nadzorczą ale także konieczne jest wyrażenie zgody na taką umowę przez zgromadzenie wspólników. Zgodnie z przepisami kodeksu spółek handlowych do zawarcia m.in umowy pożyczki między spółką a członkiem jej zarządu taka uchwała jest konieczna, a umowa zawarta bez podjęcia tej uchwały będzie finalnie nieważna. Dlatego koniecznie trzeba o tym wiedzieć.

Będąc przy kwestii umowy pożyczki warto też podkreślić, że w przypadku spółki z.o.o jeżeli ta pożyczka odbywa się między spółką a jej wspólnikiem,  to jest ona zwolniona z podatku od czynności cywilno-prawnych co daje tu pewną preferencje podatkową w tym konkretnym przypadku i pozwala bez dodatkowych obciążeń podatkowych czasowo dokapitalizować spółkę.

Spółka z.o.o – umowy dotyczące zatrudnienia

Drugi rodzaj umów o których wspomniałem tj. umowy dotyczące zatrudnienia, należałoby podzielić na dwie grupy z których jedną będzie stanowiła umowa o pracę, a drugą grupę będą stanowiły w zasadzie wszystkie pozostałe umowy czyli umowa o dzieło, umowa o świadczenie usług, umowa zlecenia czy tzw. kontrakt menadżerski który jest w zasadzie jakąś formą wypadkową między umową o świadczenie usług a umową zlecenia. Tak jak w przypadku tych ostatnich, czyli umowy-zlecenia , o dzieło i kontraktu menadżerskiego, w zasadzie należy pamiętać tylko o tym, żeby taka umowa była z członkiem zarządu podpisana przez pełnomocnika powołanego uchwałą wspólników, albo przez radę nadzorczą. Natomiast w przypadku  tym kwestia znacząco się komplikuje. Trzeba tutaj zwrócić uwagę na to, że zgodnie z artykułem 22 kodeksu pracy przez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i w czasie wyznaczonym przez pracodawcę,a  pracodawca do zatrudnienia pracownika za wynagrodzenie. Słowem kluczem a w zasadzie trzema słowami w tym przepisie które będą miały znaczenie w przypadku zatrudnienia na umowę o pracę członka zarządu spółki z.o.o jest to, że elementem stosunku pracy jest wykonywanie tej pracy, przez pracownika pod kierownictwem pracodawcy. I tu pojawia się kwestia związana z tzw. jednoosobowymi spółkami zoo, mianowicie spółkami w których jest tylko jeden wspólnik. W przypadku gdy ten wspólnik jest dodatkowo członkiem zarządu albo jego prezesem, w zasadzie nie możemy mówić o żadnym faktycznym podporządkowaniu między pracodawcą a pracownikiem ponieważ ta sama osoba , co do faktów bo prawnie jest tu pewne rozgraniczenie byłaby zarazem decydentem jeżeli chodzi o kwestie po stronie pracodawcy, jak i decydentem jeżeli chodzi o kwestie po stronie pracownika. Krótko mówiąc trudno sobie wyobrazić sytuację w której Jan Kowalski będący prezesem zarządu spółki której jest jedynym wspólnikiem wydaje sobie, jako pracownikowi tej spółki określone dyspozycje i jednocześnie czując się osobą pod kierownictwem pracodawcy jako pracownik te dyspozycje wykonuje. Dlatego w tym przypadku nie można mówić o możliwości zawarcia umowy o pracę. Istotnym jest jednak to, że w zasadzie w orzecznictwie wyraźnie rysuje się pogląd, że o możliwości zawarciu umowy o pracę nie można mówić także w przypadku gdy jeden ze wspólników spółki z.o.o ma w zasadzie samodzielne prawo głosu w tej spółce, tzn. posiada w niej tyle udziałów, że co do zasady jest władny do powołania i odwołania zarządu i do podjęcia przynajmniej wszystkich kluczowych dla spółki i dla jej bieżącego  funkcjonowania kwestii. Jeżeli taka osoba jest jednocześnie członkiem zarządu to także orzecznictwo uznaje, że o tym podporządkowaniu pracownik-pracodawca mowy być nie może. W takich sytuacjach nie możemy mówić o skutecznym zawarciu umowę o pracę, nawet jeśli umowa ta zostanie zawarta przez pełnomocnika powołanego uchwałą wspólników do zawarcia w imieniu spółki umowy o pracę z członkiem jej zarządu.

Spółki z.o.o – wzmożone kontrole ZUS

Na kanwie tego problemu w ostatnim czasie pojawił się też inny który akurat może spędzać w najbliższym czasie sen z powiek niejednemu posiadaczowi spółki z.o.o dlatego bardzo ważne jest żeby o tym wiedzieć. Mianowicie na skutek jednego z orzeczeń sądu apelacyjnego w Szczecinie, w chwili obecnej z tego co można słyszeć z doniesień rynkowych, czyli krótko mówiąc od Was, od przedsiębiorców, rozpoczęły się bardzo wzmożone kontrole ZUS dotyczące tego czy aby wspólnik danej spółki zoo nie powinien podlegać ubezpieczeniu społecznemu. Zgodnie z ustaw o systemie ubezpieczeń społecznych takiemu obowiązkowi podlega między innymi wspólnik jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Tu jak już wspomniałam jednoosobową spółką literalnie na to patrząc jest spółka która ma po prostu tylko jednego wspólnika. Posiadanie przez taką spółkę drugiego wspólnika dyskwalifikować powinno przynajmniej formalnie tezę, że jest to spółka jednoosobowa.

Spółka niemal jednoosobowa

Wspomniane orzeczenie wprowadziło pojęcie tzw. spółki niemal jednoosobowej czyli spółki w której mimo, że formalnie tych wspólników jest więcej niż jeden, to realnie udział drugiego ze wspólników jest mówiąc eufemistycznie marginalny, tzn. nie ma on w zasadzie nic do powiedzenia w tej spółce. Wszystko odbywa się bez jego udziału. W związku z tym orzeczeniem w ostatnim czasie właśnie ZUS rozpoczął dość intensywną kampanię(nazwijmy to kampanią) mającą na celu ustalenie czy aby wszyscy wspólnicy spółek z.o.o w sposób prawidłowy pozwalali sobie na nieodprowadzanie składek do ZUS. Jak się okazuje, mimo, że orzeczenie to zapadło na spółce z.o.o której proporcja udziałów była 90 do 10 , można słyszeć o sytuacjach w  których w ocenie ZUSu obowiązek w zakresie tej daniny publicznej dotyczyć powinien spółek w których wspólnik mający dominująca ilość udziałów posiada zdecydowanie mniej niż 90 ich procent, można się nawet niekiedy natknąć przynajmniej na pogłoski, że wedle ZUSu o niemal jednoosobowej spółce zoo można mówić nawet wtedy kiedy jeden ze wspólników ma ponad 50 % udziałów. Nie wdając się w tym miejscu w polemikę z twierdzeniami dotyczącymi w ogóle możliwości wyodrębnienia tak zwanej niemal jednoosobowej spółki z.o.o i przyjmując, że taki pogląd jest co do zasady prawidłowy, należałoby tu jednak zachować pewną dozę zdrowego rozsądku i przyjąć, że jednak do takiego twierdzenia można zakwalifikować spółki w których jeden wspólnik rzeczywiście ma niemal wszystkie udziały a 50-60 % jest dalekie w proporcji od niemal jednoosobowej spółki z.o.o . Natomiast jeszcze raz podkreślam, że wedle tego co można usłyszeć właśnie od Was przedsiębiorców, w chwili obecnej rozpoczęły się dość szeroko zakrojone działania ZUSu w  tym właśnie zakresie dlatego warto tę kwestię przeanalizować na kanwie posiadanych przez siebie spółek i ewentualnie podjąć działania które mogą na przyszłość doprowadzić do tego, że zagrożenie ozusowania, bycia wspólnikiem spółki z.o.o zostanie zażegnane definitywnie.

Wynagrodzenia członków zarządu spółki z.o.o

Jeśli jesteśmy przy kwestiach wynagrodzenia członków zarządu spółki zoo,

trzeba też koniecznie wspomnieć o możliwości przyznania tego wynagrodzenia na podstawie uchwały wspólników, mianowicie jest to o tyle ciekawe rozwiązanie, że wynagrodzenie w ten sposób przyznane z jednej strony, w przeciwieństwie do dywidend nie podlega podwójnemu opodatkowaniu natomiast z drugiej strony nie jest też objęte składkami ZUS. Jedynym niuansem czy szkopułem tego rozwiązania jest, to że wynagrodzenie przyznane w ten sposób jednak podlega opodatkowaniu wedle skali podatkowej, tzn. że jest ono opodatkowane odpowiednio w zależności od osiąganych dochodów: 18 procentowym podatkiem PIT albo 32 % podatkiem PIT.

Przy działalności w małej skali jest to bardzo dobre rozwiązanie dla osób które czy to zaczynają dopiero biznes czy też mając zatrudnienie rozkręcają dopiero swoją firmę. Natomiast trzeba też zdawać sobie sprawę z tego, że w przypadku nie odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne, pewne uprawnienia nam nie przysługują i z pewnych benefitów wynikających z tego tytułu skorzystać nie będziemy mogli, albo będzie to obarczone pewnymi określonymi konsekwencjami.

Zawarcie umowy między członkami zarządu a spółką z.o.o – najważniejsze kwestie

Podsumowując ten temat chciałem zwrócić uwagę na najważniejsze kwestie które zostały poruszone w tym odcinku podcastu „Prawo dla biznesu” – pierwszą i podstawową kwestią jest to, że w przypadku umów zawieranych między spółką z.o.o a dowolnym z członków jej zarządu, w tym także z prezesem zarządu takich umów nie podpisuje ani inny członek zarządu ani tym bardziej ten członek zarządu z którym ta umowa jest zawierana. Umowy takie są zawierane przez pełnomocnika powołanego uchwałą wspólników lub przez radę nadzorczą.

Kolejną bardzo istotną kwestią jest to, że w chwili obecnej z tego co da się zaobserwować, ZUS prowadzi dość intensywne kontrole w zakresie podlegania czy też nie podlegania oskładkowaniu ZUS przez wspólników spółki w związku z niedawno wydanym orzeczeniem. Są kontrolowane nie tylko spółki które posiadają tylko jednego wspólnika, ale także spółki gdzie jeden ze wspólników posiada większościowe udziały. Na chwilę obecną można jedynie powiedzieć , że wedle stanowiska ZUSu tej sytuacji mamy do czynienia z niemal jednoosobową spółką z.o.o a stan taki prowadzi do ozusowania, bycia wspólnikiem takiej spółki. Dlatego warto przeprowadzić swoisty audyt swojej sytuacji i rozważyć czy aby proporcja udziałów którą w chwili obecnej mamy w spółce nie będzie prowadzić do sytuacji której chcieliśmy uniknąć zakładając właśnie spółkę z.o.o.

Dziękuję Wam bardzo za wysłuchanie tego odcinka podcastu, mam nadzieję, że wszystkim szczęśliwym posiadaczom spółek z.o.o jak również przyszłym szczęśliwym posiadaczom spółek z.o.o wiedza którą wam przekazałem będzie przydatna. Jest to na pewno wiedza bez której trudno wykorzystywać tę formę prowadzenia działalności gospodarczej czyli własnie spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością w sposób zapewniający bezpieczeństwo transakcji zawieranych przez taką spółkę.

Naprawdę wielokrotnie już widziałem sytuacje kiedy na skutek błędu polegającego na podpisaniu umowy o pracę z członkiem zarządu przez innego członka zarządu dochodziło do bardzo poważnych konsekwencji na tle oskładowania  takich umów, nieważnych umów i prowadziło to do niebagatelnych problemów dla osób które z tego tytułu, czyli z umowy o prace miały odprowadzane składki. Oczywiście konfiguracji tych problemów można powiedzieć, że jest co najmniej kilka i może aż tak szczegółowo ich dzisiaj omawiać nie będę natomiast naprawdę bardzo ważną kwestią jest to, żeby wybierając model działalności gospodarczej, spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością wiedzieć o informacjach które w dzisiejszym podcascie Wam przekazałem.

Bardzo dziękuję za wysłuchanie kolejnego odcinka podcastu, mam nadzieję, że wiedza którą Wam przekazałem będzie dla Was przydatna, a wiedząc z jakimi problemami borykają się szczególnie młodzi przedsiębiorcy mam pełną świadomość tego, że ta wiedza jest podstawowa i konieczna do prowadzenia działalności w ramach spółki z.o.o.

Oczywiście wszystkim życzę, żeby problemy o których mówiłem, szczególnie problem z tą niemal jednoosobową spółką z.o.o nie spotkał Was w waszym biznesie , natomiast jeśli macie wątpliwości co do tego czy Wasza spółka posiada odpowiednią strukturę to najlepszy moment, żeby się nad tym poważnie zastanowić, ewentualnie skonsultować to.

Jeżeli macie wątpliwości czy macie prawidłowo zawarte umowy o pracę, czy w ogóle mogliście je zawrzeć również to najlepszy moment, żeby to rozważyć, sprawdzić, skonsultować bo pozostawianie tych kwestii samym sobie może tylko i wyłącznie w przyszłości doprowadzić do poważnych problemów które są zupełnie zbyteczne w prowadzonych przez Was biznesach. Jeszcze raz dziękuję bardzo i jeśli wiedza którą otrzymaliście była dla Was przydatna, jest dla Was przydatna proszę zasubskrybujcie ten kanał, bardzo liczę na sugestie co do tego o czym chcielibyście usłyszeć w kolejnych odcinkach. Mile będą przeze mnie oczywiście widziane wszelkie oceny szczególnie w iTunes za które z góry Wam serdecznie dziękuję.

Do usłyszenia i słyszymy się za tydzień!