Z tego odcinka dowiecie się kto i kiedy ponosi odpowiedzialność za długi firmowe, jakie są zasady tej odpowiedzialności oraz co zrobić żeby odpowiedzialność tę wyłączyć lub ograniczyć. Informacje przedstawione w tym odcinku pozwolą Wam ograniczyć, a niekiedy nawet wyłączyć Waszą odpowiedzialność za długi Firmy, a przynajmniej dadzą czytelny obraz tego kiedy prowadząc firmę ryzykujemy własnym majątkiem.

Odpowiedzialność za długi firmy będzie przedstawiała się odmiennie w zależności od tego czy wybierzemy formę prawną działalności podlegającą wpisowi do CEIDG albo do KRS. W tym ostatnim przypadku sprawa zresztą też przedstawia się odmiennie w zależności od tego, czy zdecydujemy się na spółkę osobową lub kapitałową.

Odpowiedzialność za długi przy jednoosobowej działalności

Jeżeli decydujemy się na działalność w ramach indywidualnej działalności gospodarczej czy też spółki cywilnej, która także podlega wpisowi do CEIDG, nasza odpowiedzialność za zobowiązania naszej firmy rozciąga się na cały majątek firmowy oraz na cały nasz majątek prywatny. W przypadku osób pozostających w związku małżeńskim, ich odpowiedzialność majątkiem, który nie jest majątkiem firmy, wygląda w ten sposób, że jeżeli mają oni wspólność majątkową małżeńską to wierzyciel może sięgnąć do majątku wchodzącego w skład tej wspólności majątkowej, jednakże pod pewnymi warunkami. Po pierwsze, może tak się stać jeśli współmałżonek wyraził zgodę na zaciągnięcie danego zobowiązania. Mając taką zgodę można prowadzić egzekucję zarówno z naszego majątku firmowego jak i majątku wspólnego jeśli sąd nada nam klauzulę wykonalności przeciwko współmałżonkowi. W przypadku kiedy wierzyciel takiej zgody nie posiada, może wystąpić do sądu o to aby sąd ustanowił rozdzielność majątkową między małżonkami. Takie działanie prowadzi do tego, że przestaje istnieć wspólność majątkowa małżeńska a wierzyciel będzie mógł prowadzić egzekucję z tej części majątku wspólnego, która przypadnie jego dłużnikowi.

Porozmawiaj z ekspertem 🎯

Borykasz się z zagadnieniem, które tutaj poruszyłem? Skontaktuj się ze mną! Wspólnie znajdziemy najlepsze rozwiązanie dla Twojego biznesu.

Bezpłatna konsultacja

Odpowiedzialność wspólników spółki cywilnej

Kwestie odpowiedzialności w przypadku spółek cywilnych przedstawiają się natomiast w zasadzie w ten sam sposób. Różnica dotyczy sytuacji, w której wspólnik spółki cywilnej posiada własne długi. Wtedy jego wierzyciel nie może prowadzić egzekucji z majątku wchodzącego w skład spółki cywilnej. Może jednak wypowiedzieć umowę spółki cywilnej i później dochodzić zaspokojenia swoich roszczeń z części tego majątku, który przypadnie na jego dłużnika.

Odpowiedzialność wspólników spółek osobowych

W przypadku podmiotów wpisanych do KRS, odpowiedzialność jest zależna od tego czy mamy do czynienia ze spółką osobową czy też spółką kapitałową. W przypadku spółki jawnej, wspólnicy odpowiadają bez ograniczeń za zobowiązania spółki. Jednakże ich odpowiedzialność aktualizuje się dopiero w momencie, w którym egzekucja z majątku spółki okazuje się bezskuteczna. W momencie, w którym powstało zobowiązanie, wierzyciel może wystąpić przeciwko wspólnikowi spółki jawnej z pozwem do sądu, natomiast egzekucję przeciwko wspólnikowi będzie mógł rozpocząć dopiero, gdy egzekucja przeciwko spółce okazuje się być egzekucją bezskuteczną. Istnieje jednak łatwiejszy tryb dojścia do majątku wspólnika od pozwu – mianowicie uzyskanie przeciwko wspólnikowi klauzuli wykonalności. Do jej uzyskania konieczne jest złożenie wniosku i wykazanie przed sądem, że egzekucja przeciwko spółce jest bezskuteczna. Odpowiedzialność za zobowiązania spółki ponosi nawet wspólnik, który z tej spółki wystąpił jeśli zobowiązania powstały w czasie jego działalności w spółce oraz wspólnik, który do tej spółki przystępuje już po powstaniu zadłużenia. W związku z tym istotne jest to, że chcąc dołączyć do spółki osobowej (w szczególności spółki jawnej) powinniśmy poddać tę spółkę audytowi w zakresie istniejących po jej stronie zobowiązań ponieważ nie robiąc takiego audytu, istnieje ryzyko, że będziemy odpowiedzialni za zobowiązania, o których nawet nie wiedzieliśmy. Warto też wiedzieć, że w przypadku kiedy przystępujący do spółki wspólnik wnosi przedsiębiorstwo, które prowadził w ramach innego biznesu to spółka będzie odpowiadała za wszystkie zobowiązania tego przedsiębiorstwa.

Długi w spółce komandytowej

Jeśli chodzi o spółkę komandytową to kwestia odpowiedzialności przedstawia się analogicznie w przypadku wspólników tej spółki, określonych komplementariuszami. Różnicą jest odpowiedzialność ponoszona przez pozostałych wspólników – komandytariuszy, którzy ponoszą odpowiedzialność za zobowiązania spółki jedynie do wysokości sumy komandytowej. Suma komandytowa jest to suma, którą sami wspólnicy określają w umowie. Ustalenie sumy komandytowej na określonym poziomie nie oznacza, że komandytariusz będzie ponosił odpowiedzialność zawsze do wyznaczonej kwoty w umowie. Może się on zwolnić z tej odpowiedzialności wnosząc do spółki wkład w kwocie równej sumie komandytowej. Wtedy jego odpowiedzialność będzie wyłączona do momentu, w którym dojdzie do zwrotu wkładu bez jednoczesnego obniżenia sumy komandytowej. Należy jednak zauważyć, że komandytariusz zaczyna odpowiadać za zobowiązania spółki komandytowej w pełnym zakresie równym zakresowi, w którym odpowiada komplementariusz w sytuacji, w której jego nazwisko lub firma znajdzie się w firmie spółki komandytowej.

Odpowiedzialność członków zarządu za zobowiązania spółki z ograniczoną odpowiedzialnością

Jeśli chodzi o spółki kapitałowe to odpowiedzialność przedstawia się odmiennie w zależności czy mówimy, o spółce z ograniczoną odpowiedzialnością, czy o spółce akcyjnej. W spółce z ograniczoną odpowiedzialnością wspólnicy odpowiedzialności za zobowiązania nie ponoszą. Oczywiście nie jest to bezwzględny brak odpowiedzialności, gdyż ryzykują oni wkładem wniesionym do spółki. W żaden sposób nie ponoszą oni jednak odpowiedzialności jakimkolwiek innym swoim majątkiem. W spółce z ograniczoną odpowiedzialnością odpowiedzialność za zobowiązania spółki ponosi zarząd. Odpowiedzialność zarządu aktualizuje się w momencie, gdy egzekucja przeciwko spółce okazała się bezskuteczna. Jednakże w stosunku do spółki jawnej różnica jest taka, że aby mówić o odpowiedzialności zarządu za zobowiązania spółki z o. o. trzeba wiedzieć, że aktualizuje się ona dopiero z momentem umorzenia postępowania egzekucyjnego. Członkowie zarządu spółki nie podlegają możliwości nadania przeciwko nim klauzuli wykonalności w ramach wyroku lub nakazu zapłaty, który uzyskaliśmy przeciwko spółce. Dochodzenie roszczeń od zarządu wiąże się z koniecznością wytoczenia odrębnego powództwa o zapłatę i jest to powództwo odszkodowawcze, ponieważ ta odpowiedzialność członków zarządu jest odpowiedzialnością za szkodę, którą poniósł wierzyciel na skutek określonych zdarzeń. Podstawową zasadą odpowiedzialności zarządu za zobowiązania jest niezłożenie przez ten zarząd w wyznaczonym przez ustawę terminie wniosku o ogłoszenie upadłości lub też wniosku o otwarcie postępowania restrukturyzacyjnego albo zatwierdzenie układów w postępowaniu w przedmiocie zatwierdzenia układu. Jeżeli chodzi o postępowania, które zarząd powinien zainicjować aby uniknąć swojej odpowiedzialności to ich wszczęcie najczęściej powinno mieć miejsce w przypadku kiedy mamy już drugiego wierzyciela, który prowadzi przeciwko nam egzekucję.

Zwolnienie z odpowiedzialności za długi

Jeżeli dochodzi do wystąpienia z roszczeniami przeciwko zarządowi to jedną z podstawowych przesłanek, w których zarząd może uchronić się od odpowiedzialności będzie sytuacja, w której wykaże on, ze złożył wniosek o ogłoszeniu upadłości (lub inny przewidziany w ustawie Prawo restrukturyzacyjne) w terminie. Kolejną możliwością jest wykazanie przez członka zarządu, że nie ponosił on winy w niezłożeniu wniosku o ogłoszenie upadłości (lub inny przewidziany w ustawie Prawo restrukturyzacyjne). Brak winy będzie wiązał się z sytuacją, w której członek zarządu będzie na przykład w takim stanie zdrowia, który uniemożliwia mu powzięcie działań w sprawach finansowych spółki. Ostatnią przesłanką umożliwiającą zarządowi nieponoszenia odpowiedzialności za zobowiązania spółki jest sytuacja, w której wierzyciel nie poniósł szkody na skutek niezłożenia wniosku o ogłoszenie upadłości w terminie. Szkoda ta jednak najczęściej zaistnieje.

Piotr Kantorowski
RADCA PRAWNY

Przedsiębiorcom służę pomocą w kwestiach związanych z prawem własności intelektualnej szczególnie w obszarze digital marketingu i IT. Tworzę też umowy tak, aby oddawały Twoje plany biznesowe i zabezpieczały firmę w najwyższym stopniu. Jeśli trzeba pomagam też poprowadzić spory korporacyjne lub z kontrahentami.

Skontaktuj się ze mną, chętnie odpowiem na Twoje pytania dotyczące naszej oferty i przedstawię rozwiązania dostosowane do Twojego biznesu.

Bezpłatna konsultacja