W dzisiejszym odcinku porozmawiamy o memach, ale w sposób, w jakim być może nigdy o nich nie myślałeś.
Czy memy podlegają ochronie prawnej? Okazuje się, że odpowiedź na to pytanie wcale nie jest jednoznaczna. A czy w ogóle wiemy czym są memy? Co może być dla niektórych zaskakujące, mają one swoją własną definicję. Zapraszam do dzisiejszego podcastu, ażeby prawom autorskim stało się zadość!
#reklama
Poradnik prawny dla influencerów i digital marketerów
132 odpowiedzi na pytania prawne najczęściej nurtujące biznes on-line. Kup z rabatem 15% z kodem PIOTR15 lub PAWEL15.
Cześć! Witam Was bardzo serdecznie w kolejnym odcinku Prawo dla Biznesu. To kolejny z cyklu odcinków promujących książkę „Poradnik prawny dla influencerów i digital marketerów”, z których możesz po prostu dowiedzieć się tego, czego spodziewać się po książce. Nikt nie lubi kupić kota w worku, a tu masz możliwość usłyszeć i poczytać na blogu coś, co znajduje się w książce.
Dzisiaj opowiem o memach. Wiadomo czym memy są lub nie wiadomo, bo mają one, co może być dla niektórych zaskakujące, swoją własną definicję. Pewnie tych definicji jest całkiem sporo, natomiast można powiedzieć, że są one formą satyry w sposób zwięzły i humorystyczny komentującą rzeczywistość. Jest to definicja z portalu marketing przy kawie, z artykułu na temat memów, memy w reklamie. Jak to się dzieje, że się udają? Mówiąc krótko, żeby prawom autorskim stało się zadość.
Czy memy podlegają ochronie prawnej? Okazuje się, że tak albo nie, bo to zależy od tego czy będą one uznane za utwór w rozumieniu ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, ewentualnie czy będą mogły podlegać ochronie jako przejaw twórczości chronionej na podstawie dóbr osobistych tej twórczości, powiedziałbym, że nie tak twórczej żeby stawała się ona utworem w rozumieniu wspomnianej ustawy.
Natomiast przyjmijmy, że co do zasady może być tak, że memy będą podlegały ochronie prawnej, im mem jest ciekawszy tym większa na to szansa, bynajmniej nie stawiam tezy, że każdy mem, który śmieszy, bawi lub daje do myślenia w ten czy inny sposób będzie stanowił utwór, bo mówiąc najprościej krótka, cięta riposta zawarta w memie może być najbardziej trafna i dosadnie ukazująca dane zagadnienie, ale to jeszcze nie czyni z niej utworu.
Co do zasady możemy przyjąć, że memy mogą stanowić utwór i mogą podlegać ochronie prawnej. Jak jesteśmy w tematyce memów to coś w tych memach najczęściej jest. Jeżeli ktoś jest rysownikiem i sam sobie narysuje całego mema to tu raczej spodziewałbym się twórczego charakteru takiego mem, a z drugiej jednak strony nie będziemy rozważać czy czasem aby nie naruszyliśmy cudzych praw autorskich, chociaż plagiat nie jest nigdy wykluczony.
Natomiast na moje obserwacje większość memów bazuje na screenach scen z filmu, pojedynczych klatkach ukazujących charakterystyczne zachowanie, scenę, cóżkolwiek by to nie było. I pytanie – czy możemy w memach wykorzystywać te sceny z filmów? Wydawać by się mogło, że filmy podlegają ochronie , taka myśl mogłaby nam przyjść do głowy, chociaż może nie przyszła.
Newsletter dla e-biznesu 🎉
Zapisz się do newslettera, uzyskaj dostęp do unikalnych treści tworzonych przez prawników naszej kancelarii oraz otrzymuj informacje o najważniejszych aktualnościach prawnych.
Klikając przycisk „Zapisuję się” wyrażasz zgodę na otrzymywanie od nas newsletterów i akceptujesz Regulamin. Będziemy przetwarzać Twoje imię oraz adres e-mail w celu przesyłania Ci informacji handlowych. Administratorem Twoich danych osobowych jest Kancelaria Prawna Kantorowski, Głąb i Wspólnicy Sp.j. Szczegółowe informacje znajdziesz w naszej Polityce prywatności.
Dochodzimy do punktu, w którym prawo autorskie pozwala na szeroko rozumiane prawo cytatu, jeżeli chodzi o parodię, satyrę i pastiż. Jeżeli mem ma taki charakter, a jak wspomniałem jest to regułą, że jest to jakaś forma zabawnego przedstawienia danej myśli, no to znaleźliśmy podstawę prawną do tego żeby kadr z filmu zamieścić. Zwrócę uwagę, że skoro cały film podlega ochronie prawnej w oparciu o przepisy ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych to także scena z filmu takiej ochronie podlega.
Trudno byłoby sobie wyobrazić, że skoro film ma charakter twórczy to przy jeden scenie, którą jeszcze jesteśmy w stanie sami wybrać no akurat reżyser, scenarzysta i pozostali uczestnicy procesu twórczego stwierdzili, że „a to nie”, tutaj nie będziemy twórczy, nie powstanie żaden utwór i to potem będzie scena do memów. Każda scena z filmu co do zasady będzie stanowić utwór i będzie podlegać ochronie prawnej jak cały film.
Uczulam, że są orzeczenia, które mówią, że takie wyjęcie sceny z filmu może nie stanowić samo w sobie naruszenia majątkowych praw autorskich, bo będzie podstawa pod tytułem prawo cytatu, natomiast może naruszać osobiste prawa autorskie twórcy.
W szczególności będzie się to wiązało z wykorzystaniem scen z filmów, określonym przekazie ideologicznym, nie mówię, że tak zawsze będzie, bo jednak parodia i satyra mają swoje prawa i swoje dozwolone do pewnego momentu granice, a prawo cytatu z drugiej strony jest prawnie usankcjonowaną możliwością ingerencji w prawa twórcy, natomiast tu zawsze warto na ten temat nieco uważać.
Na tym skończę dzisiejszy odcinek, zapraszając Was do lektury książki „Poradnik prawny dla influencerów i digital marketerów”, który napisałem z moim wspólnikiem Pawłem Głąbem. Serdecznie Was zapraszam do zakupu książki.
Dziękuję, do usłyszenia!
Doceniasz tworzone przeze mnie treści?
Piotr Kantorowski
RADCA PRAWNY
Przedsiębiorcom służę pomocą w kwestiach związanych z prawem własności intelektualnej szczególnie w obszarze digital marketingu i IT. Tworzę też umowy tak, aby oddawały Twoje plany biznesowe i zabezpieczały firmę w najwyższym stopniu. Jeśli trzeba pomagam też poprowadzić spory korporacyjne lub z kontrahentami.
Skontaktuj się ze mną, chętnie odpowiem na Twoje pytania dotyczące naszej oferty i przedstawię rozwiązania dostosowane do Twojego biznesu.
