W kontekście zdjęć czy filmów trzeba zwrócić uwagę na możliwość publikowania przez nas wizerunków innych osób. Kwestia ta jest dość złożona. Przede wszystkim należy wyróżnić dwie sytuacje: kiedy my jesteśmy autorem zdjęcia z wizerunkiem innej osoby albo zdjęcie zostało wykonane na rzecz osoby, która jest na nim przedstawiona, oraz kiedy chcemy wykorzystać cudze zdjęcie z takim wizerunkiem. W ostatnim przypadku sytuacja jest najmniej skomplikowana, ponieważ o uzyskanie prawa do wykorzystania cudzego wizerunku powinien zatroszczyć się autor zdjęcia. Nas będzie tu obciążać konieczność uzyskania zgody na korzystanie z takiej fotografii poprzez nabycie majątkowych praw autorskich, uzyskanie licencji wyłącznej lub przynajmniej licencji niewyłącznej. Oczywiście to wszystko pod warunkiem, że twórca zdjęcia rozpowszechnia je zgodnie z prawem.

Wynagrodzenie za rozpowszechnianie wizerunku

W przypadku materiałów naszego autorstwa powinniśmy natomiast uzyskaćzgodę na rozpowszechnienie wizerunku osób, które się na nich znajdują. Warto zwrócić uwagę, że zgodnie z ustawą o prawie autorskim i prawach pokrewnych rozpowszechnianie wizerunku wymaga zezwolenia przedstawionej osoby. Zezwolenie nie jest wymagane, jeżeli uwieczniona postać otrzymała ustalone wynagrodzenie za pozowanie. Trzeba jedynie dodać, że nawet jeśli model otrzymał zapłatę za fotografię z jego wizerunkiem, nie możemy tego zdjęcia wykorzystywać w sposób dowolny, tym bardziej w sposób sprzeczny z założeniami sesji. Kwestia ta jest dość złożona i dla uproszczenia przyjmijmy, że dotyczy to sytuacji skrajnie odmiennego wykorzystania fotografii niż cel, w którym była ona zrobiona. Przykładowo wydaje się mało prawdopodobne, żeby modelka pozująca w niekompletnym stroju na sesji, której celem było propagowanie badań mammograficznych, życzyła sobie, żeby jej zdjęcie znalazło się w magazynie „dla panów”.

Porozmawiaj z ekspertem 🎯

Borykasz się z zagadnieniem, które tutaj poruszyłem? Skontaktuj się ze mną i ustalimy termin 15-minutowej konsultacji. Wspólnie znajdziemy najlepsze rozwiązanie dla Twojego biznesu!

Bezpłatna konsultacja

Zgoda na rozpowszechnianie wizerunku

Jeśli jednak chcemy nieodpłatnie wykorzystać zdjęcie z cudzym wizerunkiem, konieczne jest uzyskanie zgody. Nie jest jednak potrzebne spełnienie żadnych szczególnych przesłanek ani dochowanie konkretnych formalności, co oznacza, że taką zgodę możemy otrzymać także ustnie czy w sposób dorozumiany, jednak jej posiadanie jest konieczne. Aby mieć pewność, że zgoda obejmuje wszystkie elementy, na których nam w danej sytuacji zależy, warto ją sformalizować, utrwalić i dookreślić. Jeśli wyraźnie sprecyzujemy, gdzie chcemy użyć zdjęcia, sytuacja staje się jasna dla obu stron od samego początku i nikt nie będzie mógł nam postawić zarzutu, że na dane wykorzystanie wizerunku zgody już nie wyrażał. Najlepszym zabezpieczeniem będzie tu zawarcie umowy, a przynajmniej odebranie wyraźnego oświadczenia o tym, na jakich warunkach dana osoba wyraża zgodę na wykorzystywanie zdjęcia z jej wizerunkiem.

Wykorzystywanie wizerunku osób powszechnie znanych

Pozostając przy wizerunku, trzeba dodać, że nieco odmiennie przedstawia się kwestia materiałów, na których uwieczniono osobę powszechnie znaną. Zgodnie z ustawą o prawie autorskim i prawach pokrewnych zezwolenia na wykorzystanie wizerunku nie wymaga rozpowszechnianie wizerunku osoby powszechnie znanej, jeżeli wizerunek wykonano w związku z pełnieniem przez nią funkcji publicznych, w szczególności politycznych, społecznych, zawodowych. Bez wchodzenia w prawne definicje, które i tak finalnie nie dadzą jednoznacznej odpowiedzi (trudno jest jednoznacznie stwierdzić, kogo należy uznać za osobę powszechnie znaną), można ten wyjątek ująć następująco. 

Osobą powszechnie znaną będzie niekoniecznie postać znana wszystkim. Wystarczy, jeśli będzie ona powszechnie znana danej grupie odbiorców. Istotny jest także fakt, że zdjęcie musi dotyczyć sfery zawodowej, w szczególności działań politycznych, społecznych i zawodowych. Bez wyraźnej zgody takiej osoby nie możemy natomiast publikować zdjęć z jej wizerunkiem, jeśli dotyczą one kwestii prywatnych. 

Kto posiada prawa autorskie do zdjęcia? 

Trzeba też pamiętać, że taka fotografia musi być wykonana przez nas, żebyśmy mogli nią dysponować. Prawa autorskie do zdjęcia posiada zawsze jego twórca. Jest tu jednak pewnego rodzaju wyjątek ! Otóż w orzecznictwie wypracowany został pogląd, że mimo iż ustawa o prawie autorskim zezwala na wykorzystanie wizerunku osoby powszechnie znanej to w reklamie bez zgody tej osoby wizerunku tego nie można wykorzystywać. Trzeba wiedzieć, że wizerunek podlega ochronie także jako dobro osobiste, a w tym zakresie przepisy prawa autorskiego nie wyłączają jego ochrony.

Kiedy nie potrzebujemy zgody na wykorzystywanie wizerunku?

Ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych przewiduje jeszcze jeden wyjątek od konieczności posiadania zgody na rozpowszechnianie wizerunku danej osoby. Chodzi o sytuację, kiedy przedstawiana postać stanowi jedynie szczegół całości, takiej jak zgromadzenie, krajobraz, impreza publiczna. Pamiętajmy jednak, że nawet jeśli zdjęcie zostanie wykonane w trakcie eventu, ale w sposób oczywisty przedstawiać będzie określoną osobę, a nie imprezę, to dalej będziemy potrzebować zgody na wykorzystanie wizerunku.

Piotr Kantorowski
RADCA PRAWNY

Przedsiębiorcom służę pomocą w kwestiach związanych z prawem własności intelektualnej szczególnie w obszarze digital marketingu i IT. Tworzę też umowy tak, aby oddawały Twoje plany biznesowe i zabezpieczały firmę w najwyższym stopniu. Jeśli trzeba pomagam też poprowadzić spory korporacyjne lub z kontrahentami.

Skontaktuj się ze mną, chętnie odpowiem na Twoje pytania dotyczące naszej oferty i przedstawię rozwiązania dostosowane do Twojego biznesu.

Bezpłatna konsultacja