Musisz wiedzieć, że z tematyką konkursu łączą się liczne uregulowania prawne, a przede wszystkim źle zorganizowany konkurs będzie najczęściej w rzeczywistości grą losową, której przeprowadzenie związane jest z obwarowaniami określonymi w ustawie o grach hazardowych.

Zacznijmy jednak od tego, czym jest konkurs. W świetle przepisów prawa jest to przyrzeczenie publiczne, które zostało uregulowane w przepisach Kodeksu cywilnego.

Nie wchodząc niepotrzebnie w szczegóły, trzeba przede wszystkim podkreślić, że jeśli ogłosimy konkurs, to jego zwycięzca będzie mógł żądać od nas wydania mu przewidzianej w konkursie nagrody, a my jako przedsiębiorcy będziemy zobowiązani mu tę nagrodę wręczyć. Jeśli tego nie zrobimy, nasz szczęśliwca będzie uprawniony nawet do dochodzenia swoich praw przed sądem.

Zasady konkursu 

Istotne jest także to, że ogłaszając konkurs, należy dokładnie określić jego zasady. Nie wystarczy informacja, na czym nasz konkurs będzie polegał. Zwykle uczestnicy mają wykonać określoną czynność. Jeśli w takiej sytuacji nie określimy, ile nagród zostanie przyznanych, to będziemy zmuszeni wręczyć je każdej osobie, która wykona zadanie konkursowe, a nie na przykład konkretnej liczbie tych, którzy okazali się najszybsi. Konkurs może również polegać na tym, że spośród osób biorących w nim udział jako zwycięzca wyłoniony zostanie ten, który najlepiej wykonał zadanie. Tu przynajmniej zgodnie z przepisami prawa nie ma wątpliwości, że wybór w tym zakresie został pozostawiony organizatorowi konkursu.

Metody rozstrzygania konkursów – losowanie

Jeśli chodzi o sposoby wyłonienia zwycięzców konkursu to warto zacząć od przytoczenia jednego z orzeczeń. Otóż w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z dnia 8 lutego 2019 r. (sygnatura akt III SA/Łb 950/18) wyjaśniono, że konkurs na Facebooku, który nie wiąże się z koniecznością nabywania towaru lub usługi, ani innego dowodu udziału w grze nie będzie stanowił loterii w rozumieniu ustawy o grach hazardowych. W wyroku podkreślono, że aby dany konkurs mógł podlegać pod tę ustawę musi mieć miejsce chociaż jedna z tych sytuacji, czyli krótko mówiąc – udział w konkursie musi wiązać się z formą odpłatności czy to bezpośrednią (los), czy pośrednią (zakup towaru lub usługi). Tym samym, jeśli konkurs jest zupełnie darmowy to nie ma przeszkód, aby jego zwycięzcy zostali wylosowani.

Pewnym „ale” do tezy płynącej z tego orzeczenia jest to, że osoba, która zorganizowała ten konkurs uzyskała takie stanowisko Wojewódzkiego Sądu Administracyjne dopiero po tym jak Naczelnik Urzędu Celno – Skarbowego nałożył na nią karę pieniężną w wysokości 10.000,00 zł. Dlatego więc w dalszym ciągu zasadnym jest postawienie tezy, że losowanie nie jest najlepszą metodą rozstrzygania konkursów ponieważ nie ma gwarancji, że wyrok ten będzie honorowany przez organy w przyszłości. Co istotne, nie jest to wyrok najwyższej instancji powołanej do rozstrzygania spraw tego rodzaju, więc także i ta okoliczność powinna być brana pod uwagę przy podejmowaniu decyzji co do sposobu wyłaniania zwycięzców konkursu.

Gry losowe 

Warto więc wiedzieć, że zgodnie z ustawą o grach hazardowych grami losowymi, które stanowią jeden z rodzajów gier hazardowych, są gry, w tym urządzane za pośrednictwem Internetu, o wygrane pieniężne lub rzeczowe, których wynik w szczególności zależy od przypadku. Biorąc jednak pod uwagę tezę płynącą z orzeczenia przytoczonego powyżej chodzi tu wyłącznie o konkursy, w których udział wiązać się będzie z jakąkolwiek formą odpłatności. Jeśli więc organizując konkurs, wprost poinformujemy o tym, że nagrody zostaną wylosowane spośród uczestników, to raczej na pewno będzie to gra losowa. Ryzyko zakwalifikowania naszego konkursu do gier losowych istnieje jednak także wtedy, gdy w którymkolwiek momencie przypadek będzie decydował o tym, kto przejdzie do kolejnego etapu. Również brak jakichkolwiek kryteriów przyznania nagród może prowadzić do analogicznej konkluzji. Czym bowiem będzie różnić się „wylosowanie trzech zwycięzców spośród wszystkich zgłoszeń” od „przyznania trzech nagród spośród wszystkich osób, które wezmą udział w konkursie”?

Jaka jest różnica między konkursem, a grą losową?

Kwestia rozróżnienia, czy organizujemy konkurs, czy grę losową, ma niebagatelne znaczenie, w przypadku gry losowej należy bowiem uzyskać zezwolenie na jej przeprowadzenie. Jeżeli jest to loteria promocyjna albo fantowa, wniosek o uzyskanie zezwolenia rozpatrywany jest w terminie 2 miesięcy. Ponadto podlega on opłacie, która w przypadku loterii promocyjnej wynosi co do zasady 10% puli nagród.

Przeprowadzenie gry losowej bez uzyskania zezwolenia związane jest natomiast z licznymi sankcjami. Zgodnie z ustawą o grach hazardowych w sytuacji, gdy loteria jest przeprowadzana bez stosownego zgłoszenia, musimy się liczyć z karą pieniężną, której wysokość wynosi do 10 000 zł. Ponadto zgodnie Kodeksem karnym skarbowym kto wbrew przepisom ustawy lub warunkom zezwolenia urządza lub prowadzi loterię fantową, loterię promocyjną, podlega karze grzywny do 240 stawek dziennych.

Dlatego chcąc przygotować konkurs dla swojego klienta dla bezpieczeństwa wyłącz „maszyny losujące” i sporządź regulamin jednoznacznie wskazujący na kryteria, zgodnie z którymi wyłoniony zostanie laureat naszego konkursu. W przypadku konkursów nie ma bowiem potrzeby stosowania jakichkolwiek zgłoszeń, a co więcej, nie ryzykujemy wskazanych powyżej sankcji.

Natomiast nawet jeśli nie mamy wątpliwości, że przeprowadzamy konkurs, a nie grę hazardową, od wygranej należy odprowadzić podatek w wysokości 10% wartości nagrody. Zwolnione od podatku są wyłącznie wygrane w konkursach i grach organizowanych i emitowanych (ogłaszanych) przez środki masowego przekazu (prasa, radio i telewizja) oraz konkursach z dziedziny nauki, kultury, sztuki, dziennikarstwa i sportu, a także nagrody związane ze sprzedażą premiową towarów lub usług, jeżeli jednorazowa wartość tych wygranych lub nagród nie przekracza kwoty 2000 zł. 

Warto mieć świadomość, że zgodnie z tym przepisem internet nie jest środkiem masowego przekazu, więc zwolnienie tu nie zadziała, chyba że konkurs ogłosisz w prasie internetowej albo będzie on dotyczył nauki, kultury, sztuki, dziennikarstwa lub sportu.

Zasady konkursów na Facebooku

Dodatkowo jeśli chcemy przeprowadzić konkurs w mediach społecznościowych, koniecznie zapoznajmy się z regulaminem danej platformy. Jeśli chodzi o Facebook, warto wiedzieć, że zgodnie z jego regulaminem w przypadku korzystania z serwisu do przekazywania informacji na temat promocji albo do przeprowadzania promocji (np. konkursów lub loterii) organizator odpowiada za jej zgodną z prawem obsługę, w tym za:

• oficjalny regulamin;
  
• warunki oferty i wymagania wstępne (np. ograniczenia dotyczące wieku i miejsca zamieszkania);
  
• zgodność z przepisami i warunkami dotyczącymi nagród oferowanych w ramach promocji (np. zarejestrowanie promocji i uzyskanie wszelkich obowiązkowych zezwoleń).

Ponadto promocje na Facebooku muszą zawierać następujące zapisy:

• pełne zwolnienie serwisu Facebook z odpowiedzialności przez każdego uczestnika;
• informację, że promocja nie jest w żaden sposób sponsorowana, popierana lub przeprowadzana przez serwis Facebook ani z nim związana.
  

Czy konkurs można przeprowadzić na całym Facebooku?

Warto też wiedzieć, że promocje można przeprowadzać na stronach, w grupach, w wydarzeniach lub w aplikacjach na Facebooku. Nie można wykorzystywać do tego prywatnych osi czasu ani połączeń ze znajomymi (np. niedozwolone jest stosowanie rozwiązań typu „udostępnij na swojej osi czasu, aby wziąć udział w promocji”, „udostępnij na osi czasu znajomego, aby uzyskać dodatkowe udziały w promocji” czy „oznacz znajomych w tym poście, aby wziąć udział w promocji”). Facebook nie pomaga w przeprowadzaniu promocji. Administrator korzysta z serwisu do zarządzania promocją na własną odpowiedzialność.

Z innych istotnych zasad Facebooka warto wskazać, że strony, grupy i wydarzenia nie mogą być fałszywe, oszukańcze ani nie mogą wprowadzać w błąd. Strony, grupy i wydarzenia nie mogą błędnie oznaczać treści ani zachęcać do tego innych użytkowników. Zabrania się stronom, grupom i wydarzeniom podszywania się pod markę, podmiot lub osobę publiczną lub ich reprezentowania w sposób fałszywy. Jeżeli stronę, grupę albo wydarzenie wykorzystuje się do wyrażenia poparcia dla marki, podmiotu czy osoby publicznej lub zainteresowania danym podmiotem, należy wyraźnie zaznaczyć w nazwie lub opisie, że nie mają one charakteru oficjalnego. Zabronione jest także reklamowanie przez strony, grupy i wydarzenia internetowych gier hazardowych i zręcznościowych, w których stawką są prawdziwe pieniądze, oraz loterii internetowych bez pisemnego zezwolenia Facebooka. Ostatecznie strony, grupy i wydarzenia nie mogą zachęcać użytkowników do niewłaściwego wykorzystywania funkcji lub funkcjonalności Facebooka.

Organizacja konkursu przez YouTube – co powinieneś wiedzieć?

Jeśli chodzi o YouTube, to zasady panujące na tym serwisie są dość obszerne. Przytoczę więc tylko te, które potencjalnie mogą mieć dla nas większe znaczenie. Warto wiedzieć, że nie wolno tworzyć wprowadzających w błąd opisów, tagów, tytułów czy miniatur, aby zwiększyć liczbę wyświetleń. Platforma nie akceptuje również wysyłania dużej ilości nieukierunkowanych, niechcianych czy powtarzających się treści, w tym komentarzy i wiadomości prywatnych. Dozwolone jest wyłącznie przesyłanie własnych filmów lub takich, do których masz odpowiednie prawa. Nie zamieszczaj nagrań innego autora ani nie korzystaj z materiałów, do których prawa ma ktoś inny, np. utworów, fragmentów programów objętych prawami autorskimi lub filmów innych użytkowników, bez odpowiednich uprawnień. Jeśli opublikowałbyś cudze dane osobowe lub bez zgody innej osoby przesłał film, na którym się ona znajduje, osoba ta może poprosić o usunięcie tych treści na podstawie wytycznych YouTube dotyczących ochrony prywatności. Dlatego ważne jest, żebyś zadbał o zgody na wykorzystywanie wizerunku, jeśli zamierzasz go potem wykorzystywać na YouTube. Jeśli chodzi o zasady organizowania konkursów, to poza tym, że konkurs organizowany przez YouTube musi być zgodny z prawem, to warto też wiedzieć, że:

• nie możesz wymagać od uczestników przekazania Ci wszystkich praw do zgłoszenia lub przeniesienia praw własności do niego na Ciebie;
  
• wzięcie udziału w konkursie nie może się wiązać z kosztami;
  
• ani Tobie, ani żadnej innej osobie nie wolno manipulować danymi używanymi przez YouTube, w tym danymi dotyczącymi liczby wyświetleń, ocen pozytywnych i negatywnych lub subskrybentów, w sposób prowadzący do nieprawdziwego odzwierciedlenia zaangażowania użytkowników w serwisie,
  
• bez uzyskania uprzedniej zgody YouTube na piśmie nie możesz sugerować związku YouTube z Twoim konkursem ani przedstawiać YouTube jako partnera konkursu; oznacza to między innymi zakaz wyraźnego stwierdzania oraz sugerowania, że YouTube jest zaangażowany w Twój konkurs lub w jakikolwiek sposób go popiera.
  

Ponadto jeśli chodzi o bardziej szczegółowe zasady organizowania konkursów na YouTube, to

1. musisz opublikować „Oficjalne zasady”, które:

a) zawierają linki do wytycznych dla społeczności YouTube oraz informację, że nieprzestrzeganie tych wytycznych powoduje dyskwalifikację;

b) zawierają wszystkie informacje, których wymagają odpowiednie przepisy i regulacje prawa federalnego, stanowego i lokalnego, w tym także sankcje nałożone przez USA;

c) są w pełni zgodne z warunkami korzystania z YouTube.

2. Przebieg konkursu i przyznanie nagród muszą być zgodne z jego oficjalnymi zasadami.

3. Zasady konkursu muszą wyraźnie informować, że YouTube go nie sponsoruje, oraz wymagać, aby w kwestiach z nim związanych użytkownicy zwolnili YouTube z wszelkiej odpowiedzialności.

4. Do oficjalnych zasad należy dołączyć wiążącą prawnie informację dotyczącą prywatności, która objaśnia sposób wykorzystania danych osobowych zbieranych na potrzeby konkursu, i stosować się do jej treści.

To oczywiście nie wszystkie zasady rządzące się tymi platformami, jednak te, które z całą pewnością będą najbardziej interesować osoby działające w marketingu.

Warto w tym miejscu zwrócić uwagę na jedno z najnowszych orzeczeń, które zapadło na kanwie konkursów w social mediach. Otóż w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z dnia 8 lutego 2019 r. (sygnatura akt III SA/Łb 950/18) wyjaśniono, że konkurs na Facebooku, który nie wiąże się z koniecznością nabywania towaru lub usługi, ani innego dowodu udziału w grze nie będzie stanowił loterii w rozumieniu ustawy o grach hazardowych. W wyroku podkreślono, że aby dany konkurs mógł podlegać pod tę ustawę musi mieć miejsce chociaż jedna z tych sytuacji, czyli krótko mówiąc – udział w konkursie musi wiązać się z formą odpłatności czy to bezpośrednią (los), czy pośrednią (zakup towaru lub usługi). Tym samym, jeśli konkurs jest zupełnie darmowy to nie ma przeszkód, aby jego zwycięzcy zostali wylosowani.

Pewnym „ale” do tezy płynącej z tego orzeczenia jest to, że osoba, która zorganizował ten konkurs uzyskała takie stanowisko Wojewódzkiego Sądu Administracyjne dopiero po tym jak Naczelnik Urzędu Celno – Skarbowego nałożył na nią karę pieniężną w wysokości 10.000,00 zł. Dlatego więc w dalszym ciągu zasadnym jest postawienie tezy, że losowanie nie jest najlepszą metodą rozstrzygania konkursów ponieważ nie ma gwarancji, że wyrok ten będzie honorowany przez organy w przyszłości. Co istotne, nie jest to wyrok najwyższej instancji powołanej do rozstrzygania spraw tego rodzaju, więc także i ta okoliczność powinna być brana pod uwagę przy podejmowaniu decyzji co do sposobu wyłaniania zwycięzców konkursu.