Po kilku latach trwających postępowań administracyjnych Naczelny Sąd Administracyjny w dniu 28 stycznia 2025r. oddalił skargi kasacyjne wniesione przez Głównego Geodetę Kraju i tym samym potwierdził jednoznacznie, że numery ksiąg wieczystych umożliwiają zidentyfikowanie konkretnej osoby fizycznej i w związku z tym stanowią dane osobowe.

Od kiedy trwał spór pomiędzy Prezesem UODO a Głównym Geodetą Kraju?

Spór trwał od połowy 2020r., kiedy to Prezes UODO nałożył na Głównego Geodetę Kraju administracyjną karę pieniężną w wysokości 100 000 zł za ujawnienie bez podstawy prawnej danych osobowych w zakresie numerów ksiąg wieczystych, nakazując jednocześnie zaprzestanie udostępniania tych danych. Numery ksiąg wieczystych zostały udostępnione w ramach portalu internetowego Geoportal2 (www.geoportal.gov.pl) prowadzonego przez Głównego Geodetę Kraju. Na portalu dostępna była mapa Polski, na której dość precyzyjnie zostały wskazane poszczególne działki wraz z adresami nieruchomości.

Porozmawiaj z ekspertem 🎯

Borykasz się z zagadnieniem, które tutaj poruszyłem? Skontaktuj się ze mną! Wspólnie znajdziemy najlepsze rozwiązanie dla Twojego biznesu.

Bezpłatna konsultacja

Posiadając te informacje i klikając w umieszczony na stronie link, z dużą łatwością można było uzyskać dodatkowo nr księgi wieczystej nieruchomości i w konsekwencji uzyskać dane osobowe takie jak m.in. imię i nazwisko właściciela działki, nr PESEL oraz adres zamieszkania. Główny Geodeta Kraju twierdził jednak, że dane uzyskał legalnie ze starostw powiatowych na podstawie zawartych porozumień i tym samym dysponował podstawą prawną do ich ujawnienia. Co ciekawe, informację o udostępnianiu informacji w ramach Geoportalu2 Prezes UODO powziął, dokonując kontroli w starostwie powiatowym, które przekazywało dane z ewidencji gruntów i budynków prowadzonych przez starostów.

Jakie okoliczności miały wpływ na wysokość kary?

Jak wskazał Prezes UODO w decyzji nr DKE.561.3.2020 wpływ na wysokość nałożonej kary miały:

• działania Głównego Geodety Kraju w trakcie kontroli mające na celu udaremnienie jej przeprowadzenia i skutkujące brakiem dostępu do dowodów wskazujących na legalność oraz zgodność z prawem przetwarzania przez Głównego Geodetę Kraju danych osobowych pochodzących z ewidencji gruntów i budynków,
• fakt, iż naruszenie pomimo tego, że jednorazowe to wywołujące skutki trwające do dnia wydania decyzji,
• umyślny charakter naruszenia,
• brak współpracy z Prezesem UODO w celu usunięcia naruszenia mogącej polegać, w szczególności na udzieleniu pełnych i wyczerpujących wyjaśnień w zakresie, w którym doszło do udaremnienia kontroli.

W treści decyzji wybrzmiało również wyraźnie, że od organu publicznego należy oczekiwać szczególnego, większego, niż w przypadku podmiotów prywatnych, zrozumienia i szacunku dla działań podejmowanych przez inne organy w ramach ich ustawowo określonych zadań oraz większego stopnia współpracy w realizacji tych zadań. Administracyjna kara pieniężna została wymierzona w maksymalnej wysokości dla jednostek sektora finansów publicznych w rozumieniu ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych. . Wyrokiem z 5 maja 2021 r.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie (sygn. Akt II Sa/Wa 2222/20) oddalił Skargę Głównego Geodety Kraju, potwierdzając tym samym, że numer księgi wieczystej podlega ochronie przewidzianej dla danych osobowych. Podkreślił jednocześnie, że wysokość kary została w odpowiedniej wysokości, z uwagi na możliwość uzyskania dostępu do danych osobowych nie tylko przez osoby dedykowanym dostępem do portalu, ale niemalże przez każdego.

Czy na tym koniec kar dla Głównego Geodety Kraju?

Kolejna ze spraw dotyczyła nałożenia przez Prezesa UODO w kwietniu 2022r. Administracyjnej kary pieniężnej tym razem w wysokości 60 tys. złotych za niezgłoszenie naruszenia ochrony danych osobowych organowi nadzorczemu oraz niepowiadomienie o nim osób, których dane osobowe zostały ujawnione. O naruszeniu Prezes UODO dowiedział się mediów, które rozpowszechniły informację o ponownym umożliwieniu dostępu do numerów ksiąg wieczystych w zgromadzonych w serwisie Geoportal2.

Stanowisko Głównego Geodety Kraju

Argumenty Głównego Geodety Kraju były niezmienne od początku trwania sporu. Jego zdaniem numery ksiąg wieczystych nie stanowią danych osobowych, a jedynie oznaczenie nieruchomości. Dodatkowo kontrowersje budzi fakt, że zainteresowani dostępem do danych mogą je uzyskać odpłatnie, w łatwo dostępnych serwisach internetowych prowadzonych przez trudniej dostępnych zagranicznych przedsiębiorców (m.in. w USA).

Podsumowanie

Orzeczenie Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 28 stycznie 2025r. zamyka spór. Mimo to wśród zainteresowanych ochroną danych osobowych nadal trwają dyskusje dot. numerów PESEL osób wchodzących skład organów Spółek, które są dostępne za pośrednictwem Krajowego Rejestru Sądowego. Różnica jest jednak oczywista. Ujawnienie danych osobowych w ramach ww. rejestru ma swoją podstawę prawną i do momentu zmiany przepisów jest ono w pełni legalne.

Patrycja Myśliwiec
PRAWNIK

Specjalizuję się w ochronie danych osobowych i bezpieczeństwie informacji. Od ponad 10 lat wspieram firmy i instytucje w zgodności z RODO, audytach oraz wdrażaniu systemów ochrony danych. Mam doświadczenie jako Inspektor Ochrony Danych i audytor. Pomagam organizacjom tworzyć bezpieczne i zgodne z prawem rozwiązania.

Skontaktuj się ze mną, chętnie odpowiem na Twoje pytania dotyczące naszej oferty i przedstawię rozwiązania dostosowane do Twojego biznesu.

Bezpłatna konsultacja