Ustawa nowelizująca specustawę

Dnia 26 marca 2022 r. opublikowana została ustawa z dnia 23 marca 2022 r. o zmianie ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa oraz ustawy – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce. I choć obszerność tejże ustawy nowelizującej nie wydaje się być znaczna, to zmiany nią wprowadzone są dla obywateli Ukrainy naprawdę istotne.

Czego dotyczy nowelizacja?

Przypomnijmy, iż do ogłoszenia ustawy nowelizującej, specustawa dotycząca pomocy obywatelom Ukrainy w związku z prowadzeniem działań wojennych na terytorium tego państwa obejmowała obywateli Ukrainy, którzy przybyli na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej bezpośrednio z terytorium Ukrainy oraz obywateli Ukrainy posiadających Kartę Polaka, którzy wraz z najbliższą rodziną z powodu tych działań wojennych przybyli na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Ponadto regulacje tejże dotyczyły także nieposiadającego obywatelstwa ukraińskiego małżonka obywatela Ukrainy, o ile przybył on na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej bezpośrednio z terytorium Ukrainy w związku z działaniami wojennymi prowadzonymi na terytorium tego państwa.

Porozmawiaj z ekspertem 🎯

Borykasz się z zagadnieniem, które tutaj poruszyłam? Skontaktuj się ze mną! Wspólnie znajdziemy najlepsze rozwiązanie dla Twojego biznesu.

Bezpłatna konsultacja

Słowem kluczowym w nowelizacji powyższych przepisów jest słowo ,,bezpośrednio’’, a w zasadzie brak tego słowa. Ustawa nowelizująca bowiem w art. 1 pkt 1 tejże, wprowadza zamiany w odpowiednich przepisach ustawy z dnia 12 marca 2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa, w ten sposób, że wykreślono z nich wyraz ,,bezpośrednio’’. Dlaczego to takie ważne? Zgodnie z nowelizacją specustawa obejmuje także tych obywateli Ukrainy, którzy przybyli do Polski nie bezpośrednio, a więc np. w pierwszej kolejności przybyli na terytorium Słowacji, zaś dopiero potem przybyli do Polski. W konsekwencji więc nowelizacja specustawy jest korzystna dla tych obywateli Ukrainy, którzy wyjeżdżając ze swojego państwa w pierwszej kolejności poszukiwali schronienia w innym państwie niż Polska, natomiast dopiero później przedostali się do Polski. Wraz bowiem z momentem, w którym ustawa nowelizująca weszła w życie, Ci obywatele Ukrainy, którzy dotychczas nie byli objęci specustawą, teraz uzyskali możliwość korzystania z uprawnień w niej przewidzianych. 

Czy nowelizacja specustawy dotyczy każdego kto przybył z Ukrainy w okresie od dnia 24 lutego br. do Polski, w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa?

Odpowiedź na to pytanie poniekąd znalazła się powyżej, a także w uprzednio opublikowanym przez nas artykule do którego link poniżej:

• Wersja w języku polskim: https://bityl.co/BVkH
• Wersja w języku ukraińskim: https://bityl.co/BVkL

Niemniej warto mieć na uwadze w szczególności art. 1 ust. 1-2 ustawy z dnia 12 marca 2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa, który precyzuje kogo obejmuje specustawa – z tym jednak, że należy pamiętać o nowelizacji, co wiąże się z tym, iż regulacje te nie zawierają w swej treści już słowa ,,bezpośrednio’’! Brak słowa ,,bezpośrednio’’ skutkuje tym, że każdy obywatel Ukrainy, który przybył do Polski w związku z działaniami wojennymi na terytorium tego państwa jest objęty postanowieniami specustawy, bez względu na to czy przybył do Polski bezpośrednio, czy też nie.

Należy wrócić uwagę również na to, iż cudzoziemcy, których specustawa dotycząca pomocy obywatelom Ukrainy – nie dotyczy, w dalszym ciągu mogą liczyć na pomoc w Polsce, w związku z tym, iż swoje zastosowanie znajduje tutaj instytucja ochrony czasowej. Przypomnijmy, iż przepisy unijne dotyczące ochrony czasowej są ujęte w Decyzji Wykonawczej Rady (UE) 2022/382 z dnia 4 marca 2022 r., zaś polski ustawodawca kwestię ochrony czasowej cudzoziemców kompleksowo reguluje w rozdziale trzecim ustawy o udzieleniu cudzoziemcom ochrony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Szczególną uwagę należy zwrócić na art. 2 ust. 1 i 2 ww. Decyzji Wykonawczej Rady UE, który wskazuje, osoby do których ma zastosowanie tymczasowa ochrona. W myśl powyższego są to osoby – wysiedleńcy którzy zmuszeni byli opuścić Ukrainę w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa od dnia 24 lutego 2022 r., do których wlicza się: obywateli Ukrainy zamieszkałych w Ukrainie przed dniem 24 lutego 2022 r., bezpaństwowców lub obywateli państw trzecich innych niż Ukraina, którzy przed dniem 24 lutego 2022 r. korzystali z ochrony międzynarodowej lub równoważnej ochrony krajowej w Ukrainie oraz członków rodzin wskazanych osób. Na gruncie polskiego prawa, ochrona czasowa jest urzeczywistniana w oparciu o ww. art. 2 ust 2 Decyzji Rady UE, który obliguje do odpowiedniego zastosowania tejże w krajach członkowskich UE do bezpaństwowców i obywateli państw trzecich innych niż Ukraina, o ile Ci są wstanie udowodnić, iż przed dniem 24 lutego 2022 r. ich pobyt w Ukrainie był legalny, zaś powrót do kraju czy regionu pochodzenia ze względów bezpieczeństwa nie jest możliwy.

Szczegółowe informacje na temat ochrony tymczasowej, a w szczególności zastosowanie tej instytucji względem cudzoziemców na gruncie polskiego prawa znajdziesz w naszym artykule  ,,Specustawa, czyli ustawa o pomocy obywatelom Ukrainy’’, do którego link załączyliśmy powyżej.

Podsumowanie sytuacji prawnej osób uciekających z objętej wojną Ukrainy.

1. Postanowienia ustawy z dnia 12 marca 2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa obejmują obywateli Ukrainy, w tym także tych którzy przybyli do Polski nie bezpośrednio w okresie od dnia 24 lutego br.

Kogo więc ustawa obejmuje?

– obywateli Ukrainy, którzy przybyli na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej z terytorium Ukrainy w związku z działaniami wojennymi prowadzonymi na terytorium tego państwa,

– obywateli Ukrainy posiadających Kartę Polaka, którzy wraz z najbliższą rodziną z powodu działań wojennych przybyli na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

– małżonka obywatela Ukrainy, nieposiadającego obywatelstwa ukraińskiego, o ile przybył on na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej z terytorium Ukrainy w związku z działaniami wojennymi prowadzonymi na terytorium tego państwa.

Cudzoziemcy, których specustawa nie dotyczy są objęci Decyzją Wykonawczą Rady (UE) 2022/382 z dnia 4 marca 2022 r., która reguluje kwestię tymczasowej ochrony.

– na gruncie polskiego prawa kategorie osób korzystających w Polsce z ochrony czasowej określa art. 106 ustawy o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;

– Zaświadczenie potwierdzające korzystanie z ochrony czasowej wydaje Urząd do Spraw Cudzoziemców na wniosek cudzoziemca. Taki wniosek można złożyć osobiście w siedzibie urzędu w Warszawie, przy ul. Taborowej 33, od 17 marca br.

Marzena Kuras
PRAWNIK

Pomagam przedsiębiorcom w rozwiązywaniu bieżących problemów prawnych, związanych z prowadzonym biznesem. Przygotowuję pozwy o zapłatę oraz pisma procesowe. Wspieram firmy w egzekucji należnych im świadczeń. Zajmuję się również kwestiami związanymi z ochroną marki.

Skontaktuj się ze mną, chętnie odpowiem na Twoje pytania dotyczące naszej oferty i przedstawię rozwiązania dostosowane do Twojego biznesu.

Bezpłatna konsultacja