Zgodnie z ustawą z dnia 28 października 2020 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw w Polsce od 1 stycznia 2021 r. zacznie obowiązywać „estoński CIT”, zwany również ryczałtem od dochodów spółek kapitałowych. Inspirowany opodatkowaniem osób prawnych w Estonii w swoim założeniu ukierunkowany jest na wsparcie płynności firm i reinwestycję zysków poprzez brak poboru podatku, a raczej jego odroczenie, do momenty wypłaty zysku przez spółkę. Zaletą jest również brak konieczności prowadzenia odrębnej ewidencji podatkowej. Skorzystanie z nowej formy rozliczenia będzie całkowicie dobrowolne, przedsiębiorcy będą mieć możliwość korzystania nadal z tradycyjnych form.
Porozmawiaj z ekspertem 🎯
Borykasz się z zagadnieniem, które tutaj poruszyłem? Skontaktuj się ze mną! Wspólnie znajdziemy najlepsze rozwiązanie dla Twojego biznesu.
Zasady działania
Zgodnie z ustawą estońskie zasady opodatkowania dochodu są narzędziem mającym za zadanie wspieranie polityki państwa zmierzającej do „zwiększenia dostępu spółek do kapitału, który można przeznaczyć na nowe inwestycje i rozwój lub budowanie finansowej stabilności przedsiębiorstwa, oraz zmniejszenia nadmiernych, w stosunku do skali prowadzonej działalności, kosztów obsługi regulacji podatkowych”.
Podatek zostanie odroczony tak długo, aż spółki objęte ryczałem zaczną generować zysk, który będzie przez nie reinwestowany przynajmniej w minimalnym stopniu określonym ustawą. Przedsiębiorca będzie mógł wybrać taką formę rozliczenia podatku na okres 4 lat oraz przedłużać wybraną formę o kolejne 4 lata, jeżeli w ostatnim roku danego okresu nadal będzie spełniał warunki korzystania z estońskiego CITu.
Wyróżnić w nim można dwa modele opodatkowania: ryczałtowe wyłącznie dystrybuowanych przez spółkę zysków – zobowiązujący do dokonywania inwestycji poprzez zwiększanie wydatków na wytwarzanie lub nabywanie fabrycznie nowych środków trwałych zaliczonych do grupy 3–8 Klasyfikacji Środków Trwałych, lub na opłaty ustalone w umowie leasingu tych środków, oraz fundusz inwestycyjny – umożliwiający zaliczenie odpisów z rachunku inwestycyjnego do kosztów uzyskania przychodów.
Warunki skorzystania
Estoński CIT skierowany jest do mikro, małych i średnich spółek kapitałowych, których przychody nie przekraczają 100 mln zł oraz spółek, w których udziałowcami są wyłącznie osoby fizyczne – skorzystać z niego może zdecydowana większość polskich podatników CIT. Z nowej formy rozliczenia będą mogły korzystać wyłącznie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością lub spółki akcyjne, które nie posiadają udziałów ani akcji innych spółek oraz nie są uczestnikami innych form inwestowania takich jak np. fundusze inwestycyjne, fundacje czy trusty.
Zgodnie z przepisami opodatkowaniu ryczałtem może podlegać podatnik, którego mniej niż 50% przychodów, pochodzi: z wierzytelności, z odsetek i pożytków od wszelkiego rodzaju pożyczek, z części odsetkowej raty leasingowej, z poręczeń i gwarancji, z praw autorskich lub praw własności przemysłowej, w tym z tytułu zbycia tych praw, ze zbycia i realizacji praw z instrumentów finansowych, oraz z transakcji z podmiotami powiązanymi w rozumieniu art. 11a ust. 1 pkt 4 w przypadku, gdy w związku z tymi transakcjami nie jest wytwarzana wartość dodana pod względem ekonomicznym lub wartość ta jest znikoma. Z przepisów wynika również, że z wartości tej należy wyłączyć: samochody osobowe i inne środki transportu oraz składniki majątku spółki służące głównie celom osobistym udziałowców lub akcjonariuszy lub członkom ich rodzin. Nowe warunki dotyczące struktury przychodów docelowo mają ograniczyć możliwość korzystania z nowej formy opodatkowania tym podmiotom, które nie prowadzą aktywnej działalności gospodarczej, a swoje dochody opierają raczej na pasywnych źródłach przychodów.
Ponadto, aby skorzystać z tej formy podatnik powinien zatrudniać na podstawie umowy o pracę nie mniej niż 3 pracowników niebędących udziałowcami (akcjonariuszami), przez okres co najmniej 300 dni roku podatkowego.
Newsletter dla e-biznesu 🎉
Zapisz się do newslettera, uzyskaj dostęp do unikalnych treści tworzonych przez prawników naszej kancelarii oraz otrzymuj informacje o najważniejszych aktualnościach prawnych.
Klikając przycisk „Zapisuję się” wyrażasz zgodę na otrzymywanie od nas newsletterów i akceptujesz Regulamin. Będziemy przetwarzać Twoje imię oraz adres e-mail w celu przesyłania Ci informacji handlowych. Administratorem Twoich danych osobowych jest Kancelaria Prawna Kantorowski, Głąb i Wspólnicy Sp.j. Szczegółowe informacje znajdziesz w naszej Polityce prywatności.
Wyłączone z możliwości skorzystania z estońskiego CITu zostają natomiast podmioty, które dochody pozyskują z prowadzenia działalności na ternie specjalnych stref ekonomicznych, czy w ramach polskiej strefy inwestycji, jak również podmioty, które inwestują przede wszystkim w nowe technologie i ponoszą wydatki na licencje, prawa autorskie i prawa do patentów, gdyż warunkiem ryczałtu jest inwestowanie w ww. środki trwałe. Do podmiotów wyłączonych można również zaliczyć organizacje powstałe w skutek podziału/łączenia spółek kapitałowych, oraz spółki w stanie upadłości czy likwidacji. Ponadto podmioty korzystające z omawianego rozliczenia nie mogą skorzystać z innych preferencji podatkowych jak np. ulgi na działalność badawczo-rozwojową.
Stawki podatku
Podmioty, które zdecydują się skorzystać z nowej formy rozliczenia muszą liczyć się z opłatą podatku według wyższej stawki niż obecnie, a wysokość obciążenia podatkowego uzależniona będzie od wielkości podatnika. Ustalenia stawki podatku podatnik dokonywać będzie każdego roku – na każdy rok w 4-letnim okresie opodatkowania ryczałtem ustala się przychody osiągnięte w poprzednim roku oraz średnie przychody osiągnięte w latach poprzednich tego 4-letniego okresu. Stawki podatkowe wzrosną zatem z 19% do 25% i z 9% do 15% u podmiotów o statusie małych podatników.
Podatnik będzie miał jednak opcję obniżyć stawkę o 5 punktów procentowych, czyli do poziomu 20% i 10% poprzez poniesienie odpowiednio wysokich nakładów na cele inwestycyjne. Z ustawy wynika, że spółki korzystające z estońskiego CITu są zobowiązane do ponoszenia bezpośrednich nakładów inwestycyjnych w wysokości 15% (ale nie mniej niż 20 tys. zł) – w okresie dwóch kolejno następujących po sobie lat, lub 33% (nie mniej niż 50 tys. zł) w okresach czteroletnich.
Podsumowanie
Zmianę należy ocenić pozytywnie, choć nie sposób nie zauważyć, że ustawodawca dopuszcza się pewnej niekonsekwencji. Równocześnie przecież podatkiem CIT zostaje objęta spółka komandytowa oraz spółka jawna w pewnych określonych sytuacjach, a była nim także objęta już przecież spółka komandytowo – akcyjna, a jednak z estońskiego CITu żadna z nich skorzystać nie może. Ponadto, nie do końca zrozumiałe jest wyłącznie dotyczące spółek technologicznych, choć być może ustawodawca kierował się tym, że w ich przypadku możliwym jest skorzystanie choćby z IP BOX.
Autor: Magdalena Woźniak